Pewnego lata, podczas pobytu na Krecie, zostałem zaproszony na kolację do lokalnej rodziny. Na stole królowały aromatyczne, zapiekane pomidory z lokalną fetą i świeżymi ziołami. Ich smak, prostota i głęboka śródziemnomorska dusza sprawiły, że to danie na stałe zagościło w mojej kuchni. Wariacji na jego temat jest wiele, ale idea pozostaje ta sama – wykorzystaj dobrej jakości składniki i pozwól, aby każdy z nich mówił sam za siebie.
Zapiekane pomidory z fetą i ziołami – połączenie prostoty i wyrafinowanego smaku
Pomidory z fetą to klasyczny motyw kuchni południowej Europy – szczególnie Grecji i Włoch – gdzie sezonowe warzywa są podstawą codziennego gotowania. Zapiekane pomidory zyskują głębi smaku, podbijaną przez kremowo-słoną fetę, świeże zioła i dobrej jakości oliwę. Ten prosty dodatek może stać się samodzielnym daniem, szczególnie w towarzystwie kaszy bulgur, pęczaku czy świeżej sałatki z zieleniny.
Warto wspomnieć, że pomidory, oprócz walorów smakowych, są bogate w likopen – silny przeciwutleniacz chroniący nasz organizm przed działaniem wolnych rodników. Z kolei ser feta w umiarkowanych ilościach dostarcza wapnia i białka. Połączenie tych dwóch składników z ziołami tworzy nie tylko udany wizualnie i smakowo dodatek do obiadu, ale również pełnowartościowy element zdrowej diety.
Danie doskonale komponuje się z innymi popularnymi kompozycjami, jak sałatka z kaszą bulgur i suszonymi pomidorami czy kasza z suszonymi pomidorami i szpinakiem. Jeśli chcesz przygotować pełen obiad z kaszą bulgur, zapiekane pomidory z fetą będą idealnym, ciepłym dodatkiem. Doskonale uzupełnią również sałatkę z kurczakiem, fetą i suszonymi pomidorami, a nawet klasyczną sałatkę szpinak, suszone pomidory i feta.
Lista składników (dla 4 porcji)
– 4 duże, dojrzałe pomidory (najlepiej mięsiste, np. malinowe lub bawole serce)
– 200 g sera feta (najlepiej prawdziwej greckiej, twardej i lekko kwaskowatej)
– 3 łyżki oliwy z oliwek extra virgin
– 2 ząbki czosnku (drobno posiekane)
– 1 łyżeczka suszonego oregano
– Garść świeżych ziół (np. natka pietruszki, bazylia, tymianek)
– Świeżo mielony pieprz do smaku
– Sól (opcjonalnie, feta bywa słona)
– Opcjonalnie: płatki chili lub szczypta świeżego rozmarynu
– 1 łyżka bułki tartej (dla chrupkości, opcjonalnie)
Przygotowanie krok po kroku
Krok 1 – wybór i przygotowanie pomidorów
Najważniejszym składnikiem są świeże, dojrzałe pomidory. Wybierz odmiany o zwartym miąższu – nieprzepełnione wodą. Pomidory malinowe lub odmiana San Marzano sprawdzą się idealnie. Umyj pomidory, osusz je, a następnie przetnij wzdłuż na połówki. Łyżeczką wydrąż delikatnie środek (zachowując ścianki), tworząc „miseczki”. Miąższ możesz zachować do sosu lub zupy.
Krok 2 – przygotowanie farszu z fety i ziół
W misce rozkrusz fetę. Dodaj posiekany czosnek, 1 łyżkę oliwy, oregano oraz część drobno pokrojonych świeżych ziół – np. natki pietruszki i tymianku. Jeśli lubisz pikantne nuty, dorzuć szczyptę płatków chili. Wymieszaj całość widelcem – nie chodzi o idealne połączenie składników, ale raczej o ich swobodny charakter. Dzięki temu ser nie straci swojej struktury.
Krok 3 – nadziewanie pomidorów
Skórki pokrojonych połówek pomidorów delikatnie posól i popieprz. Do wnętrza każdej „miseczki” nałóż porcję farszu z fety i ziół. Nie ugniataj go zbyt mocno – lepiej, jeśli struktura pozostanie luźna. Jeśli chcesz uzyskać chrupiący efekt, możesz posypać każdą porcję odrobiną bułki tartej oraz skropić resztą oliwy.
Krok 4 – pieczenie
Ustaw piekarnik na 180°C (góra-dół lub termoobieg). Przygotuj naczynie żaroodporne i ułóż w nim pomidory. Piecz przez ok. 25–30 minut – do momentu, aż feta delikatnie się przyrumieni, a pomidory zmiękną, ale nie rozpadną się.
Dla uzyskania lekko karmelizowanego efektu możesz na ostatnie 5 minut włączyć opcję grillowania.
Krok 5 – podanie i dodatki
Po upieczeniu pozostaw pomidory przez 5 minut, aby „osiadły” – wówczas wszystkie smaki się przegryzą. Przed podaniem posyp świeżymi ziołami, dodatkowo oprósz świeżo mielonym pieprzem.
Zapiekane pomidory z fetą świetnie komponują się z kaszami:
– Jako dodatek do sałatki z kaszą bulgur i suszonymi pomidorami – wystarczy ugotować kaszę bulgur (patrz: ramka poniżej) i wymieszać z oliwą, suszonymi pomidorami i drobno pokrojoną rukolą.
– Obok kaszy ze szpinakiem lub wersji: sałatka szpinak suszone pomidory feta – zapewni ciepły, aromatyczny kontrapunkt.
– Do sałatki z kaszą pęczak i fetą z dodatkiem grillowanych warzyw.
– W duecie z pieczonym kurczakiem, jako ciepły akcent do sałatki z suszonymi pomidorami i kurczakiem i fetą.
Jak ugotować kaszę bulgur
Jeśli chcesz, by Twoje danie nabrało kompletnego charakteru, możesz podać zapiekane pomidory z fetą jako składnik dania obiadowego z kaszą bulgur. Proporcje: 1 część kaszy na 2 części wody. Zagotuj wodę z odrobiną soli, wsyp kaszę, przykryj i gotuj na małym ogniu przez 12–15 minut, aż wchłonie wodę i zmięknie. Odstaw na 5 minut pod przykryciem i rozluźnij widelcem.
Do gotowej kaszy dodaj suszone pomidory, oliwki, czerwoną cebulę, zioła lub szpinak – i otrzymasz sycący, zdrowy posiłek, z którym zapiekane pomidory stworzą harmonijną całość.
Ciekawą i nieco inną opcją będzie również serwowanie tego dania obok tartej cukinii z fetą i suszonymi pomidorami – kolejne klasyczne, śródziemnomorskie połączenie, które samo w sobie może stanowić pełnoprawne danie.
Warianty i inspiracje
Choć klasyczna wersja z fetą i ziołami nie potrzebuje wielu modyfikacji, nic nie stoi na przeszkodzie, by eksperymentować:
– Zamień fetę na kozi ser dla delikatniejszego smaku.
– Dodaj do farszu posiekane oliwki Kalamata dla większej głębi.
– Użyj bazylii i mięty, jeśli preferujesz świeży, letni aromat.
– Wymieszaj wcześniej ugotowaną kaszę bulgur z fetą i napełnij nią pomidory – stworzysz ciekawe, jednogarnkowe danie.
Zapiekane pomidory możesz również przechowywać po ostudzeniu w lodówce i podawać na zimno z pieczywem jako antipasti – smak staje się jeszcze bardziej skoncentrowany.
Podsumowanie
Pomidory z fetą i ziołami to prosty, a jednocześnie niezwykle efektowny dodatek do obiadu. W zaledwie 30 minut możesz przygotować aromatyczne, zdrowe i pełne charakteru danie, które pasuje zarówno do tradycyjnej kuchni, jak i nowoczesnych sałatek – np. z kaszą bulgur, pęczakiem czy szpinakiem. Dzięki różnorodnym wariantom – od klasycznej wersji do dodatków z suszonymi pomidorami lub kaszą – te zapiekane pomidory stają się uniwersalnym elementem domowej kuchni.
Zachęcam do eksperymentowania – dodaj swoje ulubione zioła, zamień fetę na inny ser, połącz z cukinią, kaszą z suszonymi pomidorami lub potraktuj jako część śniadania z pieczywem. Śródziemnomorska kuchnia lubi swobodę i prostotę, więc oddaj się kulinarnym improwizacjom.
