Nie ma zimy bez słoików pełnych letnich smaków. W moim domu sałatka z ogórków zawsze znika jako pierwsza – jeszcze zanim nadejdą mrozy. Babcia zwykła mawiać, że „jak zamkniesz lato do słoika, to żadna zima ci nie straszna”. I faktycznie, ta sałatka ratowała niejedną kolację i niejedno śniadanie. Czasem podjadaliśmy ją prosto z lodówki, nie mogąc się powstrzymać. A że w domu robiło się ją hurtowo, zawsze były zapasy – choć nigdy wystarczające.
Ogórki po cygańsku w odsłonie sałatkowej
Choć określenie „ogórki po cygańsku” najczęściej kojarzy się z przepisami na ogórki marynowane z dodatkiem ostrego sosu pomidorowego albo warzywnego, ten wariant sałatki na zimę również czerpie z tej tradycji. Inspirowana aromatami domowej kuchni, zawiera warzywa dobrze znoszące wekowanie i dobrze poddające się marynowaniu: cebulę, paprykę, czosnek i oczywiście ogórki.
To świetna propozycja dla tych, którzy cenią zdrowe przetwory – bez sztucznych konserwantów i z ograniczoną ilością cukru. Ogórki są naturalnie niskokaloryczne, bogate w krzem, potas i wodę strukturalną, niezwykle korzystną dla układu pokarmowego. A jeśli zrobimy je domowym sposobem, zyskujemy kontrolę nad składem. Można je serwować jako dodatek do obiadu, kanapek czy dań głównych, takich jak klopsy przepis z mięsa mielonego czy pulpety w sosie pomidorowym ania gotuje.
Niektóre smakosze podają je nawet jako przystawkę obok bigosu po cygańsku. A jeśli jeszcze zostanie trochę miejsca na deser – do sałatki sprawdzi się też lekko słodkie ciasto jogurtowe ania gotuje.
Lista składników na sałatkę z ogórków, która znika pierwsza
Na około 12 słoików o pojemności 500 ml:
– 3 kg ogórków gruntowych (twardych, świeżych, średniej wielkości)
– 3 czerwone papryki
– 3 duże cebule
– 1 główka czosnku (ok. 8–10 ząbków)
– ¾ szklanki cukru
– 1 szklanka octu 10%
– 1 szklanka oleju rzepakowego lub słonecznikowego
– 2 łyżki soli niejodowanej kamiennej
– 1 łyżka gorczycy
– 1 łyżka ziaren pieprzu
– 1 łyżeczka ziaren kolendry (opcjonalnie)
– 2 liście laurowe do każdego słoika
– 3–4 ziarna ziela angielskiego do każdego słoika
Opcjonalnie:
– odrobina ostrej papryki (np. chili) – dla wersji pikantniejszej
– 2 łyżki koncentratu pomidorowego lub ketchupu (dla efektu jak w przepisie na ogórki z ketchupem)
Krok po kroku – jak przygotować sałatkę z ogórków na zimę
Krok 1: Przygotowanie warzyw
Ogórki dokładnie myjemy i obcinamy końcówki. Kroimy je w cienkie plasterki – najlepiej ok. 3–4 mm. Możemy do tego użyć mandoliny, ale sprawdzi się też ostry nóż. Jeśli ogórki mają twardą skórkę lub są duże, można je obrać, choć zwykle nie jest to konieczne.
Paprykę myjemy, usuwamy gniazda nasienne i kroimy w cienkie paski. Cebulę obieramy i kroimy w cienkie piórka. Czosnek obieramy i kroimy w plasterki.
Krok 2: Marynata
W dużym garnku mieszamy ocet, cukier, olej i sól. Całość podgrzewamy na niewielkim ogniu, aż cukier i sól całkowicie się rozpuszczą, ale nie dopuszczamy do wrzenia. Po rozpuszczeniu składników zdejmujemy marynatę z ognia.
Do gorącej (lecz nie wrzącej) zalewy dodajemy przygotowane warzywa: ogórki, paprykę, cebulę i czosnek. Całość dokładnie mieszamy i odstawiamy na 3–4 godziny w chłodne miejsce, co jakiś czas mieszając. Warzywa mają się lekko zamarynować, a ogórki zmięknąć i puścić sok.
Krok 3: Przygotowanie słoików
Słoiki dokładnie myjemy i wyparzamy – najlepiej wrzątkiem lub w piekarniku nagrzanym do 120°C przez około 15 minut. Pokrywki również należy wyparzyć.
Na dno każdego słoika wkładamy po 2 liścia laurowe, 3–4 ziarna ziela angielskiego oraz po szczypcie gorczycy, pieprzu oraz kolendry. Dla zaostrzenia smaku można dorzucić kilka płatków chili.
Krok 4: Napełnianie słoików
Do przygotowanych słoików ciasno układamy warzywa, nabierając je z marynaty łyżką cedzakową lub szczypcami. Stopniowo uzupełniamy warstwami: ogórki, cebula, papryka, czosnek, a następnie wszystko lekko dociskamy.
Po ułożeniu warzyw zalewamy zawartość płynem pozostałym z marynowania. Słoiki uzupełniamy tak, by płyn przykrywał warzywa, ale zostawić 1,5 cm wolnej przestrzeni od brzegu słoika. Zakręcamy dokładnie czystymi, suchymi zakrętkami.
Krok 5: Pasteryzacja
Duży garnek wykładamy na dnie ściereczką kuchenną i ustawiamy w nim słoiki (nie powinny się stykać). Zalewamy je wodą do 3/4 wysokości. Podgrzewamy stopniowo wodę do temperatury około 85°C i pasteryzujemy przez 15 minut, licząc od pojawienia się pierwszych pęcherzyków pary. Nie należy doprowadzać wody do mocnego wrzenia – lepiej zachować łagodny proces.
Po pasteryzacji słoiki ostrożnie wyjmujemy, stawiamy do góry dnem na suchym ręczniku lub ściereczce i pozostawiamy do ostygnięcia. Po 24 godzinach możemy sprawdzić, czy wieczka się wciągnęły – to znak, że słoik jest szczelnie zamknięty.
Krok 6: Przechowywanie
Gotowe słoiki przechowujemy w chłodnej, zacienionej spiżarce lub piwnicy. Najlepiej smakują po 2–3 tygodniach, gdy wszystkie składniki się przegryzą. Przechowywane w odpowiednich warunkach zachowują świeżość i intensywny smak przez całą zimę, a nawet dłużej.
Rady i modyfikacje dla smakoszy
– Możesz dodać do marynaty 2–3 łyżki dobrej jakości ketchupu – wtedy sałatka będzie przypominać ogórki z ketchupem.
– Zamiast czerwonej papryki możesz użyć żółtej lub zielonej, aby uzyskać więcej kolorów w słoiku.
– Do wersji o smaku pomidorowym warto dodać 2 łyżki koncentratu pomidorowego lub zamienić część zalewy na przetarty przecier – taką sałatkę można serwować nawet jako dodatek do dań takich jak zupa z pulpecikami ania gotuje czy przepis na klopsiki z ryżem.
– Jeśli jesteś zwolennikiem ograniczania cukru, możesz zmniejszyć ilość do ½ szklanki – smak nadal będzie wyważony, ale mniej słodki.
Podsumowanie
Sałatka z ogórków na zimę to nie tylko sposób na zamknięcie letniego smaku w słoiku, ale również wyraz kulinarnej troski o domowników i gości. Ten przepis łączy w sobie tradycję i nowoczesny smak – z nutą inspiracji, jaką są ogórki po cygańsku czy ogórki z ketchupem. Dzięki właściwemu przygotowaniu i pasteryzacji sałatka będzie zachwycać aż do wiosny.
Zachęcam do eksperymentowania z dodatkami – może ktoś pokusi się o wersję z kurkumą lub imbirem? A jeśli masz już w planach inne smaki kuchni domowej jak klopsiki przepis, bigos po cygańsku czy ciasto jogurtowe ania gotuje – ta sałatka będzie uniwersalnym partnerem do większości posiłków.
Spróbuj, zawekuj, podziel się – i sprawdź, czy u Ciebie też znika jako pierwsza.
