Zapiekanka z brokułami i makaronem w sosie serowym to danie, które od lat gości na moim stole jako sposób na pogodzenie smaków domowników – tych najmłodszych i tych najbardziej wymagających. Kiedyś, gdy moja siostrzenica kategorycznie odmawiała jedzenia warzyw, postanowiłem zaserwować jej brokuły w przyjaznej formie – otulone kremowym, serowym sosem i zapieczone razem z miękkim makaronem. Ku mojemu zaskoczeniu, pokochała je od pierwszego kęsa. To dowód na to, że odpowiednia forma podania potrafi zmienić podejście do zdrowego jedzenia.
Dlaczego właśnie zapiekanka z brokułami i makaronem?
Zapiekanka z brokułami i makaronem w sosie serowym to danie, które łączy wszystko, co najlepsze – wartości odżywcze brokułów, sycący charakter makaronu i pełen umami smak sera. To świetna propozycja na rodzinny obiad, przygotowanie posiłku na kilka dni, czy wygodne danie do odgrzania w tygodniu. Co więcej, zapiekanka z brokułem to klasyka kuchni wegetariańskiej, którą łatwo wzbogacić o dodatkowe składniki, dopasowane do sezonu lub własnych upodobań smakowych.
Brokuły, zwane „zielonymi drzewkami”, to warzywa niezwykle bogate w witaminę C, błonnik, kwas foliowy i przeciwutleniacze. W połączeniu z pełnoziarnistym lub klasycznym makaronem, białkiem z sera i gęstym, domowym sosem beszamelowym tworzą zbilansowany posiłek. Warto również wspomnieć, że zapiekanka makaronowa z brokułem ma swoje korzenie w tradycji włosko-amerykańskiej comfort food – czyli posiłków, które mają dostarczać nie tylko kalorii, ale również poczucia bezpieczeństwa i domowego ciepła.
Składniki
Poniżej znajdziesz dokładną listę składników na 4 porcje wegetariańskiej zapiekanki z brokułami i makaronem w pełnym sosie serowym.
Główne składniki:
– 300 g makaronu penne lub fusilli (można użyć pełnoziarnistego)
– 1 duży brokuł (ok. 500 g)
– 2 ząbki czosnku (drobno posiekane)
– 1 średnia cebula (posiekana w drobną kostkę)
– 1 łyżka masła (do smażenia cebuli)
– 20 g masła (do sosu)
– 25 g mąki pszennej
– 500 ml mleka (pełnotłustego)
– 150 g żółtego sera (np. cheddar, ementaler lub gouda – najlepiej miks)
– 100 ml śmietanki 30%
– szczypta gałki muszkatołowej
– sól i świeżo mielony pieprz (do smaku)
– 1 łyżeczka musztardy dijon (opcjonalnie – podkręca smak)
– bułka tarta i parmezan do posypania wierzchu (opcjonalnie – dla lepszej tekstury)
Przepis: zapiekanka makaronowa z brokułami – krok po kroku
Krok 1: Gotowanie makaronu
Zacznij od zagotowania dużej ilości osolonej wody w garnku. Dodaj makaron i gotuj zgodnie z instrukcją na opakowaniu, jednak zakończ gotowanie o minutę wcześniej – makaron dojdzie podczas zapiekania. Odcedź go, przelej zimną wodą, aby zatrzymać proces gotowania, i odstaw na bok.
Krok 2: Blanszowanie brokułów
Oddziel różyczki brokuła od łodygi. Większe różyczki przekrój na pół lub na ćwiartki. W tym samym garnku, w którym gotowałeś makaron (lub w nowym), zagotuj osoloną wodę i wrzuć brokuły na 2, maksymalnie 3 minuty – powinny pozostać jędrne i soczyście zielone. Odcedź i od razu przelej zimną wodą (najlepiej z kostkami lodu), aby zatrzymać gotowanie i zachować kolor i strukturę.
Krok 3: Przygotowanie sosu serowego
W rondlu rozpuść 20 g masła na średnim ogniu. Dodaj mąkę i energicznie mieszaj przez ok. 2 minuty, aż powstanie jasna zasmażka. Powoli dolewaj mleko, cały czas mieszając rózgą, aby nie powstały grudki. Gdy sos zgęstnieje, dodaj śmietankę i zdejmij z ognia.
Dodaj starty ser, czosnek, sól, pieprz, gałkę muszkatołową i musztardę dijon. Mieszaj aż ser się rozpuści i uzyskasz gładką, kremową konsystencję. Jeśli sos wydaje się zbyt gęsty, możesz dodać odrobinę mleka lub wody z gotowania makaronu.
Krok 4: Podsmażenie cebuli
Na patelni rozgrzej łyżkę masła. Dodaj drobno posiekaną cebulę i smaż na średnim ogniu, aż stanie się miękka i lekko złocista – ok. 5–7 minut. Dzięki temu wzbogacisz smak sosu serowego o delikatną, słodką nutę cebuli. Cebulę możesz wmieszać bezpośrednio w sos, jeśli chcesz, by jej smak równomiernie się rozłożył, lub dodać ją później do makaronu i brokułów.
Krok 5: Łączenie wszystkich składników
W dużej misce połącz makaron, brokuły, przestudzoną cebulę i sos serowy. Wymieszaj delikatnie, by różyczki brokuła pozostały w kawałkach, nie rozpaść się w masie. Spróbuj i ewentualnie dopraw solą i pieprzem.
Krok 6: Zapiekanie
Rozgrzej piekarnik do 180°C (góra-dół). Naczynie żaroodporne (o wymiarach ok. 25 x 20 cm) wysmaruj masłem. Przełóż przygotowaną mieszankę do naczynia, wyrównując wierzch.
Opcjonalnie można posypać całość startym parmezanem i bułką tartą – uzyskasz wówczas chrupiącą, złocistą skorupkę.
Wstaw do piekarnika na 25–30 minut, aż wierzch ładnie się zarumieni, a masa zacznie lekko bulgotać na brzegach. Po upieczeniu odstaw zapiekankę na 5 minut przed podaniem, by konsystencja się ustabilizowała.
Warianty i uwagi praktyczne
Zapiekanka z brokułami należy do potraw, które można niemal dowolnie modyfikować.
Możliwe dodatki:
– Orzechy włoskie lub migdały w płatkach – lekko podprażone i posypane na wierzchu dodadzą struktury.
– Pomidory suszone lub koktajlowe – wprowadzą dodatkową kwasowość i przełamią kremowy smak.
– Twarde sery jak grana padano lub pecorino – do posypania wierzchu dla mocniejszego aromatu.
– Szpinak lub groszek – jako dodatkowe warzywa, świetnie komponują się z brokułem.
Co zrobić, jeśli sos okaże się zbyt rzadki?
Podczas pieczenia sos jeszcze się zagęści, ale jeśli na etapie mieszania z makaronem wydaje się za rzadki, możesz dodać odrobinę startego sera lub dwie łyżki gęstej śmietany.
Wersja bez laktozy:
Zamień mleko i śmietanę na napój roślinny (np. sojowy niesłodzony) i śmietankę roślinną. Wybierz ser bez laktozy lub roślinny.
Podsumowanie
Zapiekanka z makaronem i brokułami w sosie serowym to danie uniwersalne, mocno sycące, a jednocześnie zdrowe i bogate w warzywa. Idealnie sprawdzi się jako obiad do podania całej rodzinie lub jako posiłek do pracy. Można przygotować ją dzień wcześniej, przechowywać w lodówce i odgrzewać bez utraty smaku. Zapiekanka z brokulami oferuje ogromne pole do kulinarnego eksperymentowania – czy to poprzez mieszankę serów, dodatki warzywne, czy różne rodzaje makaronu. Nie bój się modyfikować przepisu zgodnie z własnym gustem.
Ta zapiekanka makaronowa z brokułami to harmonia prostoty i smaku – pozwól jej na stałe zagościć w Twoim repertuarze obiadowym.
