Jako dziecko pamiętam weekendy spędzane u babci na wsi. W powietrzu unosił się zapach świeżo upieczonych ciastek i drewna palonego w piecu. To właśnie tam po raz pierwszy spróbowałem ciastek owsianych – chrupiących na brzegach, miękkich w środku, z nutą cynamonu i słodyczy pochodzącej z rodzynek. Dziś, bazując na tamtych wspomnieniach, dzielę się z Tobą przepisem na zdrowe, sycące i pełne wartościowych składników ciastka owsiane, które z powodzeniem zastąpią mniej wartościowe przekąski. Idealne do kawy, na drugie śniadanie lub jako zdrowy deser dla całej rodziny.
Dlaczego warto piec ciastka owsiane?
Ciastka owsiane mają wiele zalet – są zdrowe, odżywcze, sycące i relatywnie proste do przygotowania. Owies to jedno z najbardziej wartościowych zbóż – zawiera beta-glukany, czyli rozpuszczalny błonnik, który pomaga obniżać poziom cholesterolu, stabilizuje poziom cukru we krwi i reguluje trawienie. Przepis na ciastka owsiane ma również tę zaletę, że można go łatwo modyfikować w zależności od preferencji – można dodać orzechy, nasiona, przyprawy, lub sprawić, by były całkowicie wegańskie.
Wielka Brytania, Stany Zjednoczone czy Skandynawia – wszędzie tam ciastko owsiane ma długą tradycję. Łączenie płatków owsianych z masłem, jajkiem i różnymi dodatkami znane jest od XIX wieku. To właśnie prostota składników stanowiła klucz do sukcesu tego deseru. Dziś nadal ciastka.owsiane cieszą się niesłabnącą popularnością, a ich zdrowe odmiany zyskują coraz więcej zwolenników.
Zanim przejdziemy do przepisu, warto zauważyć, że dobrze skomponowane ciastka owsiane mogą być nie tylko smacznym, ale i pełnowartościowym posiłkiem. Dzięki obecności zdrowych tłuszczów, węglowodanów złożonych oraz białka zapewniają uczucie sytości na długo. To doskonała alternatywa dla sklepowych batonów czy ciastek, zwykle pełnych białego cukru i sztucznych dodatków.
Składniki na zdrowe i sycące ciastka owsiane (ok. 20 sztuk)
- 150 g płatków owsianych górskich
- 100 g mąki orkiszowej (można zastąpić pełnoziarnistą pszenną)
- 100 g masła lub oleju kokosowego (nierafinowanego)
- 80 ml płynnego miodu lub syropu klonowego
- 1 jajko (opcjonalnie zamiennik roślinny, np. mielone siemię lniane + woda)
- 60 g rodzynek lub suszonych żurawin
- 40 g orzechów włoskich (posiekanych)
- 40 g nasion słonecznika lub pestek dyni
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- 1 łyżeczka cynamonu
- ½ łyżeczki soli
- Opcjonalnie: 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego, 2 łyżki mleka roślinnego gdy masa będzie zbyt gęsta
Zdrowe ciastka owsiane – przepis krok po kroku
Krok 1: Przygotowanie składników
Zanim zaczniesz mieszać składniki, rozgrzej piekarnik do 175°C (grzanie góra-dół). Wyłóż blachę papierem do pieczenia. Odmierz wszystkie składniki – to ułatwi dalsze prace. Jeśli używasz masła, rozpuść je na małym ogniu i przestudź. W przypadku oleju kokosowego należy go delikatnie podgrzać do płynnej konsystencji.
Krok 2: Składniki suche
Do dużej miski wsyp:
- 150 g płatków owsianych
- 100 g mąki orkiszowej
- 1 łyżeczkę proszku do pieczenia
- 1 łyżeczkę cynamonu
- ½ łyżeczki soli
- Orzechy i nasiona (słonecznik, pestki dyni)
Wymieszaj dokładnie wszystkie suche elementy, sprawdzając, czy nie ma grudek mąki i czy składniki są równomiernie rozprowadzone.
Krok 3: Składniki mokre
W osobnej misce połącz przestudzone masło/olej, miód lub syrop klonowy, jedno jajko oraz ekstrakt waniliowy jeśli go dodajesz. Jeśli używasz roślinnego zamiennika jajka, wymieszaj 1 łyżkę zmielonego siemienia lnianego z 3 łyżkami wody i odstaw na 10 minut do zgęstnienia.
Wymieszaj mokre składniki aż masa będzie jednolita, lekko lepka i aromatyczna.
Krok 4: Połączenie masy
Do miski ze składnikami suchymi wlej mieszankę mokrych składników. Wymieszaj całość dużą łyżką lub ręką (najlepiej w rękawiczce kuchennej). Po dokładnym połączeniu składników dodaj suszone owoce (rodzynki, żurawinę) i delikatnie wmieszaj je do masy. Jeśli ciasto będzie zbyt suche (co może się zdarzyć w zależności od rodzaju użytej mąki), dodaj 1–2 łyżki mleka roślinnego, aby poprawić konsystencję.
Masa powinna łatwo się formować, ale nie być zbyt wilgotna.
Krok 5: Formowanie i pieczenie ciastek
Za pomocą dwóch łyżek lub dłoni formuj niewielkie kulki (około wielkości orzecha włoskiego) i spłaszczaj je delikatnie na blasze. Zachowaj odstępy – ciastka lekko rozpłyną się podczas pieczenia. Jeśli zależy Ci na idealnie okrągłym kształcie, możesz użyć małej obręczy lub foremki.
Piecz w nagrzanym piekarniku przez 13–15 minut, aż brzegi zaczną się rumienić. Pamiętaj, że ciastka owsiane po wyjęciu z pieca powinny być jeszcze trochę miękkie – stwardnieją w miarę stygnięcia.
Krok 6: Studzenie i przechowywanie
Upieczone ciastka odstaw na 5 minut na blasze, po czym przełóż je na kratkę do całkowitego wystudzenia. Po ostudzeniu przechowuj je w szczelnym pojemniku przez 5–6 dni. Jeśli chcesz, możesz je również zamrozić – włóż pojedyncze ciastka do woreczków strunowych i rozmrażaj w temperaturze pokojowej lub przez kilka minut w piekarniku.
Variacje smakowe – przepis na ciastka owsiane, który można modyfikować
Choć bazowy przepis jest uniwersalny, ciasteczka owsiane przepis można z łatwością dopasować do gustu:
- Masło orzechowe: Dodaj 2–3 łyżki naturalnego masła orzechowego i zmniejsz ilość tłuszczu bazowego.
- Gorzka czekolada: Dodaj posiekaną tabliczkę czekolady minimum 70% kakao zamiast rodzynek.
- Kokos i banan: Dodaj wiórki kokosowe i rozgnieciony dojrzały banan – uzyskasz tropikalny smak i naturalną słodycz.
- Jabłko i cynamon: Zetrzyj na grubych oczkach jedno jabłko i dodaj do masy z dodatkową szczyptą cynamonu.
- Wersja wegańska: Użyj oleju kokosowego, zamiennika jajka i syropu klonowego – uzyskasz pełnowartościowe ciastka owsiane bez składników odzwierzęcych.
Podsumowanie
Ciastka owsiane to doskonały przykład na to, że zdrowe jedzenie może być pyszne, sycące i nieskomplikowane. Ten przepis na ciastka owsiane oparty na płatkach, orzechach i minimalnie przetworzonych dodatkach to idealna baza. Przekąska pełna błonnika, zdrowych tłuszczów i składników mineralnych może stać się Twoim ulubionym rytuałem. Ciasteczka owsiane przepis daje ogromne pole do eksperymentów – nie bój się próbować różnych dodatków, przypraw i form. Twórz wariacje dopasowane do swojej kuchni, preferencji i pór roku.
Piecz, próbuj i odkrywaj, jak wiele radości może dać jedno domowe ciastko owsiane.
