Dobrze znam ten dźwięk – sapanie starej tarki i stukot łyżki uderzającej o patelnię – bo placki z cukinii i ziemniaków regularnie gościły w moim rodzinnym domu. Babcia z uporem ścierała warzywa na ręcznej tarce, nie pozwalając używać miksera – „bo tylko ręką wyczujesz, jak grubo ma być.” I rzeczywiście, grubo tarte placki ziemniaczane z cukinią miały zupełnie inną fakturę niż te miałko starte. Ten przepis to hołd dla tradycji, ale z nowoczesnym podejściem: odżywcze, lekkie placki z ziemniaków i cukinii, które łączą klasyczną polską szkołę gotowania z podejściem współczesnego smakosza.
Dlaczego warto przygotować placki ziemniaczane z cukinią?
Placki ziemniaczane z cukinią to pełnowartościowe, uniwersalne danie – możesz podać je na obiad, jako przekąskę czy nawet kolację. Łączą w sobie dwa główne składniki o zupełnie różnych właściwościach kulinarnych: ziemniaka – bogatego w skrobię, dającego teksturę i chrupkość, oraz cukinię – lekką, soczystą i neutralną w smaku. Ta fuzja sprawia, że placki ziemniaczane z cukinii są delikatniejsze od tradycyjnych ziemniaczanych, a jednocześnie zachowują nieodłączną chrupkość.
Dodatkowo, cukinia świetnie wpisuje się w zdrowe gotowanie. Niskokaloryczna, bogata w błonnik i przeciwutleniacze, dobrze uzupełnia klasyczny skład placków o nowe właściwości zdrowotne. Pojawia się jednak pytanie: czy obierać cukinię? Otóż nie trzeba – skórka cukinii jest cienka, łatwa do strawienia i zawiera wiele mikroelementów – dlatego w dobrym przepisie nigdy jej nie usuwamy, chyba że mamy do czynienia z dużą, przerośniętą cukinią o zdrewniałej skórze.
Tradycja z nutą nowoczesności
Placki z cukinii z ziemniakami stały się popularne stosunkowo niedawno, w porównaniu z klasycznymi plackami ziemniaczanymi znanymi w polskiej kuchni od setek lat. Cukinia, jako warzywo wszechstronne, coraz chętniej gości na naszych stołach, a w połączeniu z ziemniakiem tworzy naturalną odpowiedź na pytanie: jak urozmaicić klasyczne danie, zachowując jego duszę?
Placki ziemniaczane z cukinią na grubych oczkach to opcja, która szczególnie przypadnie do gustu osobom ceniącym wyczuwalną fakturę warzyw oraz chrupiące krawędzie. Ten przepis pozwala na dowolność: można je podać z klasyczną śmietaną, sosem jogurtowo-czosnkowym, wytrawnym twarożkiem lub doprawić na sposób śródziemnomorski – z koperkiem, parmezanem i oliwą.
Składniki (na około 12-14 placków):
- 4 średnie ziemniaki (około 600 g), najlepiej mączyste
- 1 średnia cukinia (około 300–350 g, nieobrana)
- 1 mała cebula
- 1–2 ząbki czosnku (opcjonalnie, dla wersji pikantniejszej)
- 2 jajka
- 3–4 łyżki mąki pszennej lub kukurydzianej (dla wersji bezglutenowej)
- 1/2 łyżeczki soli
- 1/4 łyżeczki pieprzu
- 1 płaska łyżeczka suszonego majeranku (opcjonalnie)
- olej roślinny do smażenia (rzepakowy, słonecznikowy lub kokosowy)
Przygotowanie krok po kroku:
Krok 1: Przygotowanie warzyw
Zacznij od dokładnego umycia warzyw. Nie musisz obierać cukinii – jej skórka jest cienka i zawiera wiele wartości odżywczych. Jeśli jednak używasz dużej cukinii, pamiętaj, by usunąć ewentualne twarde pestki ze środka. Ziemniaki obierz i opłucz. Wszystkie warzywa zetrzyj na tarce o grubych oczkach – zapewni to plackom odpowiednią strukturę.
Cukinia ma dużo wody – to jej naturalna cecha – dlatego od razu po starciu posól ją lekko (około 1/4 łyżeczki soli) i odstaw na ok. 10 minut, aby puściła sok. Następnie bardzo dokładnie odciśnij ją przez gazę lub czystą lnianą ściereczkę – im mniej wody, tym bardziej chrupiące będą placki.
To samo zrób z ziemniakami – niektóre osoby nie odciskają ich płynu ze względu na zawartą w nim skrobię. Można jednak zostawić płyn ze startych ziemniaków na kilka minut, kolejno zlać wodę, a gęsty osad skrobi wymieszać z całą masą – pozwoli to uzyskać idealną spójność bez nadmiaru wilgoci.
Krok 2: Łączenie składników
Przełóż odciśnięte warzywa do dużej miski. Dodaj drobno posiekaną cebulę oraz, opcjonalnie, przeciśnięty czosnek. Wbij jajka, dodaj mąkę, przypraw solą, pieprzem i, jeśli lubisz, majerankiem (nadaje bardzo polski, lekko korzenny posmak). Całość dokładnie wymieszaj – masa powinna być lepka i zwarta, ale niezbyt gęsta.
Jeśli masa wydaje się zbyt rzadka (co może się zdarzyć, jeśli cukinia była bardzo soczysta), dodaj jeszcze 1 łyżkę mąki. Natomiast jeśli jest zbyt sucha – wbij dodatkowe jajko.
Krok 3: Rozgrzewanie patelni i smażenie
Na patelni rozgrzej sporą ilość oleju – placki smaży się w dość obfitym tłuszczu, aby równomiernie się przyrumieniły. Można także użyć patelni ceramicznej lub z powłoką nieprzywierającą i ograniczyć tłuszcz do minimum, jeśli zależy ci na wersji fit.
Łyżką nakładaj porcje masy na rozgrzany tłuszcz i formuj płaskie placki. Im cieńsze, tym bardziej chrupiące, ale zbyt cienkie mogą się łamać przy przewracaniu. Smaż je na umiarkowanym ogniu – zbyt duży ogień spali zewnątrz, zostawiając wnętrze surowe. Przewracaj delikatnie, dopiero gdy dolna część uzyska głęboko złoty kolor. Cały proces smażenia jednego placka to około 3–4 minuty z każdej strony.
Po usmażeniu, placki ziemniaczane z cukinią odkładaj na ręcznik papierowy, by odsączyć nadmiar oleju. Jeśli chcesz je dłużej podać, można trzymać je w cieple w piekarniku nagrzanym do 80 stopni.
Krok 4: Podanie
Placki ziemniaczane z cukinii są niezwykle uniwersalne. Klasyczną wersją jest podanie ich z kwaśną śmietaną, koperkiem i odrobiną czarnego pieprzu. Dobrze smakują również z wędzonym łososiem, świeżym twarożkiem, jajkiem w koszulce czy jako baza pod duszone grzyby z cebulką. Jeśli jesteś fanem smaków śródziemnomorskich, spróbuj podać je z domowym tzatziki, oliwką i świeżym oregano.
Podsumowanie
Placki z cukinii i ziemniaków to udana fuzja tradycji i nowoczesności. Są nie tylko pyszne i aromatyczne, ale też zdrowsze od klasycznych placków ziemniaczanych. Dzięki odpowiednim technikom – grubemu tarciu, dokładnemu odciśnięciu nadmiaru soku, doprawieniu i smażeniu na dobrze rozgrzanym tłuszczu – możesz uzyskać perfekcyjną strukturę: chrupiące na zewnątrz, miękkie i pełne smaku w środku.
Nie bój się eksperymentować – dodaj do masy odrobinę ostrego sera, zmień przyprawy na bardziej orientalne, a nawet zrób wersję pieczoną w piekarniku lub gofrownicy. Placki ziemniaczane z cukini to więcej niż posiłek – to pretekst do kulinarnych przygód.