Choć tradycyjne zrazy wołowe kojarzą się z niedzielnym obiadem u babci, wielu z nas szuka dziś nieco tańszych, ale równie smacznych wersji tego klasycznego dania. Pamiętam, jak mój dziadek żartobliwie mówił, że „prawdziwy zraz to taki, który gubi kiełbasę na patelni” – w nawiązaniu do bogactwa farszu. Dziś przygotujemy oszukane zrazy z mięsa mielonego – czyli roladki z mięsa mielonego, nadziewane tradycyjnymi składnikami i duszone w gęstym sosie własnym. To proste danie, które smakiem dorównuje klasyce, a przy tym jest znacznie tańsze i szybsze w przygotowaniu.
Dlaczego warto sięgnąć po zrazy z mięsa mielonego?
Zrazy z mięsa mielonego to doskonała alternatywa dla wołowych zrazów zawijanych, które wymagają drogiego mięsa i czasochłonnego przygotowania. Dzięki zastosowaniu mięsa mielonego, możemy uzyskać podobny efekt smakowy – miękką, soczystą potrawę z aromatycznym farszem i bogatym sosem – przy znacznie niższym koszcie i mniejszym nakładzie pracy.
To także wyśmienita okazja, by eksperymentować kulinarnie – można dowolnie komponować nadzienie, zmieniać proporcje przypraw, a nawet rodzaj mięsa. Chociaż przepis bazowy zakłada mięso wieprzowo-wołowe, nic nie stoi na przeszkodzie, by użyć samej wołowiny, indyka czy nawet roślinnego zamiennika.
W kuchniach domowych takie zrazy mielone nie tylko smakują wybornie, ale też mają aspekt praktyczny – łatwo się je porcjuje, dobrze przechowują i smakują wyśmienicie także na drugi dzień. Wersja, którą dziś podaję, inspirowana jest między innymi przepisem znanym jako „zrazy Ania gotuje” – uproszczonym, ale niezwykle smacznym i trafiającym w gusta większości domowników.
Składniki
Na około 8–10 sztuk zrazów:
Mięso:
– 800 g mięsa mielonego (najlepiej wołowo-wieprzowe, około 1:1)
– 1 jajko
– 1 bułka pszenna namoczona w mleku/lub 3 łyżki bułki tartej
– 1 mała cebula, drobno posiekana
– 2 ząbki czosnku, przeciśnięte przez praskę
– 1 łyżeczka musztardy sarepskiej lub stołowej
– sól i świeżo mielony pieprz (ok. 1,5 łyżeczki soli i ½ łyżeczki pieprzu)
– 1/2 łyżeczki majeranku
Farsz:
– 4 ogórki kiszone, pokrojone w słupki
– 100 g wędzonego boczku lub kiełbasy, pokrojonych w paski
– 1 średnia cebula, pokrojona w pióra lub paseczki
– (opcjonalnie) kilka pasków papryki konserwowej
Sos:
– 2 cebule
– 1 łyżka masła klarowanego lub oleju
– 2 łyżki przecieru pomidorowego
– 500 ml bulionu warzywnego lub drobiowego
– 1 łyżeczka słodkiej papryki w proszku
– ½ łyżeczki cukru
– sól i pieprz do smaku
– 1 łyżeczka mąki (opcjonalnie, do zagęszczenia sosu)
Jak przygotować zrazy z mięsa mielonego krok po kroku
1. Przygotowanie masy mięsnej
Mięso mielone przełóż do dużej miski. Jeśli używasz bułki, najpierw namocz ją w mleku przez około 10 minut, a następnie dobrze odciśnij. W wersji szybszej możesz sięgnąć po bułkę tartą – daje podobną konsystencję, choć nieco mniej wilgoci.
Do mięsa dodaj: bułkę (lub bułkę tartą), jajko, drobno posiekaną cebulę, czosnek, sól, pieprz, majeranek i łyżeczkę musztardy. Całość bardzo dokładnie wyrób ręką przez minimum 5 minut – mięso powinno nabrać kleistości i gładkiej konsystencji. Nie pomijaj tego etapu, ponieważ od niego zależy, czy zrazy będą dobrze się formować i nie rozpadną się podczas smażenia i duszenia.
Gotową masę przykryj i odstaw na 15–20 minut do lodówki – schłodzenie poprawi elastyczność i ułatwi lepienie roladek.
2. Farsz do środka
W klasycznych zrazach zawijanych stosuje się ogórka kiszonego, boczek i cebulę jako wypełnienie – i tej linii się trzymajmy. Pokrój ogórki w cienkie słupki, boczek lub kiełbasę w paski (tak, by łatwo dało się je zawinąć w zraz), cebulę w cienkie piórka. Można również dodać pasek papryki konserwowej – doda nieco słodyczy i kontrastu.
3. Formowanie zrazów
Z przygotowanej masy mięsnej odrywaj porcje wielkości średniego jajka (ok. 80–100 g). Na dłoni spłaszcz mięso w prostokątny placek, na jego środku ułóż słupek ogórka, pasek boczku i odrobinę cebuli. Następnie ciasno zawiń mięso wokół farszu, dokładnie zaklejając brzegi.
Nie przejmuj się, jeśli na początku będą nierówne – podczas smażenia nabiorą właściwej formy. Ulepienia można dodatkowo „zabezpieczyć” obtaczając je lekko w bułce tartej – zapobiegnie to przywieraniu i zwiększy chrupkość skórki.
4. Obsmażanie
Na dużej, mocno rozgrzanej patelni z odrobiną tłuszczu (najlepiej masła klarowanego lub rzepakowego oleju) obsmaż zrazy ze wszystkich stron – po około 2 minuty na stronę. Chodzi o to, aby zamknąć pory mięsa i przyrumienić je – nie muszą być wtedy całkowicie gotowe w środku.
Zrazy odkładaj na osobny talerz – tymczasem wykorzystaj tę samą patelnię do przygotowania aromatycznego sosu.
5. Sos własny – klasyka ponad wszystko
Na tej samej patelni zeszklij drobno pokrojoną cebulę – możesz dodać odrobinę masła. Gdy stanie się szklista, dodaj 2 łyżki przecieru pomidorowego, słodką paprykę i cukier. Chwilę podsmaż – aż przecier zacznie „odparowywać” i tracić gorycz.
Zalej całość gorącym bulionem, dobrze wymieszaj, zeskrobując smakowite przypieczone resztki z dna – to one budują głębię smaku. Całość możesz przelać do większego garnka, jeśli nie mieści się na patelni.
Włóż zrazy z powrotem do sosu, przykryj i duś na małym ogniu przez około 30–40 minut. Co jakiś czas zaglądaj, ewentualnie uzupełniaj wyparowany płyn. Pod koniec gotowania możesz lekko zagęścić sos mąką rozmieszaną z odrobiną zimnej wody – ale nie jest to konieczne, jeśli pozwolisz sosowi naturalnie się zredukować.
Z czym serwować zrazy z mięsa mielonego?
Zrazy z mięsa mielonego w sosie doskonale komponują się z tradycyjnymi dodatkami – gotowanymi ziemniakami, puree ziemniaczanym, kaszą gryczaną, a nawet kopytkami. Na niedzielny obiad warto podać je z buraczkami zasmażanymi lub surówką z kiszonej kapusty.
Choć to danie tradycyjne, można je z powodzeniem podać w nowoczesnej odsłonie – np. z puree z batatów lub ziemniaków z dodatkiem chrzanu, z kaszą bulgur czy ryżem jaśminowym.
Podsumowanie
Zrazy z mielonego mięsa to znakomite rozwiązanie, jeśli chcemy zaoszczędzić czas i pieniądze, nie rezygnując z głębokiego, klasycznego smaku. Sekretem tego dania są: dobrze wyrobiona maso-mięsna baza, aromatyczny farsz i dokładne duszenie w intensywnym sosie własnym.
To danie daje ogromne pole do kreatywności – możesz zrobić zrazy z mięsa mielonego z cebulką, ulubionymi przyprawami, a nawet z serem feta czy pieczarkami w środku. Inspirując się formą znaną z przepisów typu „zrazy Ania gotuje”, zyskujemy bazę, którą można dopasować do własnych upodobań smakowych.
Niech te oszukane zrazy z mięsa mielonego będą inspiracją do dalszych eksperymentów – a także potwierdzeniem, że prosta kuchnia może być równie bogata we wspomnienia i smak, jak jej bardziej wyrafinowane odpowiedniki.
