Zdarzyło mi się kiedyś, podczas kolacji u znajomych w Szwecji — kraju, który słynie z prostych, ale efektownych dań — odkryć coś, co z pozoru wyglądało jak zwykły pieczony ziemniak. Jakież było moje zdziwienie, gdy po pierwszym kęsie zachwycił mnie chrupiący boczek, kremowy ser i aromatyczne przyprawy zatopione pomiędzy cienkimi, wachlarzowato rozchylonymi plasterkami. To był Hasselback — ziemniak, który dzięki kilku prostym zabiegom staje się kulinarnym dziełem sztuki. Od tamtej pory regularnie wracam do tej formy zapiekanych ziemniaków i dziś dzielę się z Tobą przepisem na ich najbardziej smakowitą wersję: ziemniaki nacinane z boczkiem i serem.
Dlaczego właśnie ziemniaki Hasselback z boczkiem i serem?
Ziemniaki Hasselback to specjalna forma przygotowania pieczonych ziemniaków, w której każdy ziemniak jest głęboko i gęsto nacinany w cienkie plasterki — od góry do ok. 2/3 głębokości — przy jednoczesnym zachowaniu ich zwartej formy. Taka technika pozwala nie tylko na równomierne pieczenie, ale przede wszystkim na osadzenie dodatków pomiędzy plasterkami. Dzięki temu ziemniaki zyskują teksturę przypominającą jednocześnie chipsy i puree — chrupkie na wierzchu, miękkie w środku.
W tej wersji, przepis nabiera duszy: boczek wplata się pomiędzy plastry ziemniaka, a ser (najlepiej mocno dojrzewający lub ciągnący) rozlewa się po każdej warstwie, tworząc nieprzyzwoicie apetyczną strukturę. Ziemniaki pieczone z boczkiem i serem to nie tylko atrakcyjny wizualnie dodatek do mięs, ale i samodzielna, wytrawna przekąska.
Połączenie ziemniaków z boczkiem i serem znane jest od dekad i w wielu kuchniach świata uchodzi za połączenie idealne. Pełnowartościowe, pożywne, dające uczucie sytości — ale przede wszystkim niesamowicie przyjemne w smaku. Nie ma tu miejsca na przypadek. Każdy składnik gra swoją rolę w kompozycji. Pieczone ziemniaki z boczkiem i serem to klasyka comfort food, której nie sposób odmówić nawet największym koneserom kuchni.
Lista składników (na 4 porcje)
- 8 średnich ziemniaków (najlepiej o dość cienkiej skórce, np. odmiana Irga lub Laura)
- 150 g surowego boczku w plasterkach (może być wędzony lub parzony)
- 150 g sera żółtego, dobrze topniejącego (np. cheddar, gouda, mozzarella, raclette)
- 2–3 łyżki masła (miękkiego lub rozpuszczonego)
- 1 łyżka oliwy z oliwek (opcjonalnie dla dodatkowej głębi smaku)
- 1 ząbek czosnku (drobno posiekany lub przeciśnięty)
- 1 łyżeczka suszonego rozmarynu lub tymianku (można użyć świeżych ziół, siekanych)
- Sól morska i świeżo zmielony pieprz — do smaku
- Opcjonalnie: 2 łyżki startego parmezanu do posypania na końcu
Przygotowanie krok po kroku
Krok 1: Przygotowanie ziemniaków
Dokładnie umyj ziemniaki pod bieżącą wodą, najlepiej szczoteczką, ale ich nie obieraj. Skórka nie tylko nadaje smaku, ale chroni też strukturę ziemniaków podczas pieczenia. Osusz je papierowym ręcznikiem.
Przystąp do nacinania ziemniaków. Połóż każdy ziemniak na desce, a po jego bokach ułóż dwa trzonki drewnianych łyżek lub pałeczki do sushi. Nacinaj ziemniaka cienko co 2–3 mm — trzonki ochronią przed przecięciem do końca. Powinien powstać wachlarzyk z cienkich plasterków złączonych na spodzie.
Krok 2: Aromatyzowanie tłuszczu
W małym rondelku lub kuchence mikrofalowej rozpuść masło z oliwą. Dodaj przeciśnięty czosnek oraz zioła. Wymieszaj miksturę, aby wszystkie aromaty się rozwinęły. Jeśli dodajesz świeże zioła, posiekaj je bardzo drobno.
Krok 3: Wstępne podpieczenie ziemniaków
Rozgrzej piekarnik do 200°C (góra-dół) lub 180°C z termoobiegiem. Blaszkę do pieczenia wyłóż papierem pergaminowym.
Nacinane ziemniaki ułóż na blaszce nacięciem ku górze. Pędzelkiem lub łyżką ostrożnie rozprowadź tłuszcz z przyprawami po każdym ziemniaku, starając się, by przynajmniej odrobina weszła między nacięcia. Posól i dopraw świeżym pieprzem.
Wstaw do piekarnika na 30 minut. W tym czasie ziemniaki powinny się lekko otworzyć i zacząć rumienić.
Krok 4: Dodawanie boczku i sera
Po 30 minutach ostrożnie wyjmij blachę z pieca. Pomóż sobie widelcem lub nożem, bardzo delikatnie rozszerzając nacięcia każdego ziemniaka — teraz łatwiej wsuniesz dodatki.
Plastry sera pokrój na długie, cienkie paski. Boczek również możesz przepołowić wzdłuż, jeśli plasterki są szerokie.
Wsuń naprzemiennie kawałki boczku i sera między plasterki ziemniaka. Nie muszą być w każdej szczelinie, ale co drugi-trzeci nacięcie warto wypełnić.
Krok 5: Pieczenie właściwe
Kiedy wszystkie ziemniaki są „faszerowane”, wracają do piekarnika. Piecz je przez kolejne 25–30 minut, aż boczek się zrumieni, a ser zacznie się złocić i lekko przypiekać na krawędziach.
Jeśli używasz parmezanu jako dodatkowej posypki, dodaj go na ziemniaki 5 minut przed końcem pieczenia. Można też pod koniec zwiększyć temperaturę do 220°C lub użyć funkcji grilla, aby uzyskać maksymalnie chrupiący efekt.
Krok 6: Serwowanie
Ziemniaki pieczone z boczkiem i serem najlepiej smakują na gorąco, bezpośrednio po wyjęciu z piekarnika. Możesz posypać je świeżo siekaną natką pietruszki, szczypiorkiem lub koperkiem — te zielone akcenty zrównoważą tłustość i dodadzą świeżości.
Świetnie sprawdzają się jako dodatek do pieczonych mięs, dań z grilla, duszonych warzyw lub jako samodzielna przekąska z sosem czosnkowym lub śmietanowym.
Podsumowanie
Ziemniaki nacinane z boczkiem i serem to jedna z tych potraw, które spełniają wszystkie warunki kuchennego sukcesu: wyglądają efektownie, smakują obłędnie i nie wymagają ogromnych nakładów pracy. Wystarczy kilka prostych składników: ziemniaki, ser, boczek i odrobina aromatycznego tłuszczu.
To doskonały pomysł na rodzinną kolację, świąteczne danie lub dodatek do grillowanych potraw. Pieczone ziemniaki z serem i boczkiem są uniwersalne, można je dopasować do własnych gustów poprzez wymianę sera (np. na pleśniowy, oscypek, karmelizowaną cebulę) czy boczku (np. na szynkę parmeńską albo chorizo).
Nie bój się eksperymentować — czasem wystarczy dodać odrobinę ostrej papryki, musztardy, czy kilku kropli cytryny, by odkryć tę klasykę na nowo. Ziemniaki pieczone z boczkiem i serem jeszcze długo nie wyjdą z kulinarnej mody.