W Grecji po raz pierwszy spróbowałem gyrosa jeszcze jako student – zamówionego z przydrożnego grilla, owiniętego w miękką pitę. Aromatyczny, skąpany w ziołach i oliwie, zawrócił mi w głowie. Po powrocie do Polski zacząłem eksperymentować – jak odtworzyć ten smak, ale w zdrowszej, domowej wersji? Właśnie wtedy narodził się mój przepis na gyros z piekarnika, który łączy w sobie tradycję i nowoczesne podejście do odżywiania.
Gyros z piekarnika – domowy klasyk w nowym, zdrowszym wydaniu
Gyros – grecki odpowiednik bliskowschodniego kebaba czy tureckiego dönersu – to danie, które swoją popularność zawdzięcza intensywnemu smakowi, aromatowi przypraw i prostocie podania. Tradycyjnie przygotowany jest z mięsa wolno opiekanego na pionowym ruszcie, ale dzięki rozwojowi kuchni domowej z łatwością da się odtworzyć to doświadczenie w piekarniku, znacznie ograniczając tłuszcz i eliminując niezdrowe dodatki.
Gyros z piekarnika ma wiele zalet: jest lekki, soczysty i można go przygotować zarówno na szybki obiad w tygodniu, jak i na rodzinne spotkanie. Co więcej – wykorzystując dobrej jakości mięso, świeże warzywa i kontrolując przyprawy, mamy pełną kontrolę nad tym, co trafia na talerz. To świetna propozycja dla osób, które lubią gotować z myślą o zdrowiu, ale nie chcą rezygnować z charakteru klasycznej kuchni ulicznej.
To danie występuje w wielu wariantach: jako gyros z kurczaka na obiad w wersji light, kotlety gyros z kurczaka przepis dla dzieci, a nawet bardziej rozbudowane kotlety siekane z kurczaka z papryką i kukurydzą. Czasem serwowane z chlebkiem pita, czasem w stylu gyros z frytkami z piekarnika – za każdym razem daje ogromną przestrzeń do kreatywności.
Składniki – co będzie potrzebne do przygotowania gyrosa z piekarnika
Mięso i przyprawy:
– 800 g filetów z kurczaka (najlepiej udka, bo są soczystsze, ale mogą być też piersi)
– 3 ząbki czosnku, przeciśnięte przez praskę
– 1,5 łyżeczki słodkiej papryki
– 1 łyżeczka ostrej papryki (opcjonalnie)
– 1 łyżeczka cząbru
– 1 łyżeczka tymianku
– 1 łyżeczka oregano (najlepiej greckiego)
– 0,5 łyżeczki mielonego kminu rzymskiego
– 0,5 łyżeczki kolendry
– 1/3 łyżeczki cynamonu
– sól i świeżo mielony pieprz do smaku
– 3 łyżki oliwy extra vergine
– sok z 1/2 cytryny
Dodatkowo:
– 1 czerwona cebula, pokrojona w piórka
– 1 papryka czerwona, pokrojona w paski
– 1 papryka żółta
– 1/2 szklanki kukurydzy (z puszki lub gotowanej)
– 2 łyżki oleju rzepakowego (do warzyw)
Do podania (opcjonalnie):
– frytki z batatów lub ziemniaków z piekarnika
– jogurtowy sos czosnkowy lub tzatziki
– świeże warzywa: ogórek, pomidory, mix sałat
– chlebki pita lub bułki typu burger
Krok po kroku – jak przygotować kurczaka gyros z piekarnika
Krok 1: Przygotowanie marynaty
Bazą smaku w gyrosie jest marynata. W dużej misce wymieszaj wszystkie przyprawy: słodką i ostrą paprykę, cząber, tymianek, oregano, kmin, kolendrę i cynamon. Dodaj sól i pieprz do smaku. Wlej oliwę z oliwek oraz sok z cytryny, dorzuć przeciśnięty czosnek i energicznie wymieszaj na jednolitą pastę.
Krok 2: Marynowanie mięsa
Mięso oczyść z błon i pokrój w cienkie paski (ok. 1 × 4 cm). Wrzuć do marynaty i dokładnie wymieszaj, by każdy kawałek pokrył się przyprawami. Przykryj folią spożywczą i wstaw do lodówki na minimum 1 godzinę, najlepiej na całą noc – wtedy przyprawy lepiej wnikną w mięso, a kurczak nabierze głębi aromatu.
Krok 3: Przygotowanie warzyw
Cebulę oraz papryki pokrój w cienkie paski. Wymieszaj z odrobiną oleju i szczyptą soli. Jeśli masz miejsce w piekarniku, możesz je piec jednocześnie z mięsem – nadadzą daniu lekkości i koloru, przypominając klasyczne kotlety siekane z kurczaka z papryką i kukurydzą w odsłonie gyros.
Krok 4: Pieczenie kurczaka
Rozgrzej piekarnik do 200°C, funkcja góra-dół.
Opcja 1 – Na blasze: Wyłóż blachę papierem do pieczenia i rozłóż mięso w jednej warstwie. Piecz przez 25–30 minut, mieszając 2 razy w trakcie, by równomiernie się przypiekło. Pod sam koniec możesz włączyć funkcję termoobiegu lub grill na kilka minut, by nadać przypieczony efekt skórki, jak w kotletach gyros z kurczaka.
Opcja 2 – Na szpikulcu: Jeśli masz rożen do piekarnika, możesz nabić marynowane kawałki mięsa na długi szpikulec, ciasno, warstwa za warstwą. Podobnie postępuje się z mięsem na gyros ze stoiska. Piecz ok. 45 minut (lekko obracając szpikulec lub korzystając z obrotowego rożna), aż wierzch będzie chrupiący i ciemnozłoty.
Krok 5: Pieczenie warzyw
Wstaw przygotowane warzywa na osobnej blaszce do piekarnika na ostatnie 20 minut pieczenia gyrosa. Cebula lekko się skarmelizuje, a papryka zmięknie. Możesz też dodać kukurydzę pod koniec – stworzy to pełny aromatyczny miks warzyw idealnych jako baza lub dodatek.
Krok 6: Kompozycja dania
Podawaj kurczaka na ciepło, zaraz po upieczeniu. Idealnie komponuje się z frytkami z piekarnika (ziemniaczanymi lub z batatów) i surówką. Świetnie wypada również jako baza do tzw. kotlecików gyros z piekarnika – wystarczy usmażyć na patelni krążki z masy gyrosowej z dodatkiem jajka i bułki tartej. Jeśli chcesz, możesz też przygotować klasyczne kotlety gyros – uformuj porcje mięsa w większe kawałki przed pieczeniem.
Podawaj również w bułce, jak burgera – kotlet gyros to świetna alternatywa dla klasycznego mięsa w kanapce. Z dodatkiem warzyw, sosu czosnkowego czy musztardowego oraz lekkiej rukoli stworzy pełnowartościowy gyros na obiad.
Wariacje i wskazówki do przygotowania
– W wersji dla dzieci zamiast pieczenia w pojedynczych paskach, mięso możesz posiekać drobniej, dodać podsmażone warzywa, jajko i uformować małe kotleciki – dostajesz wtedy alternatywę dla klasycznych kotletów siekanych z kurczaka z papryką i kukurydzą.
– Jeśli masz więcej czasu, zostaw mięso w marynacie nawet na 24 godziny. Olej i kwas z cytryny doskonale zmiękczają włókna, a przyprawy wnikają głęboko – dzięki temu gyros z kurczaka z piekarnika będzie jeszcze bardziej aromatyczny.
– Nie dodawaj za dużo soli na początku – niektóre przyprawy jak kolendra czy cząber intensyfikują smak, a po upieczeniu doprawianie staje się bardziej precyzyjne.
– Dla wersji fit unikaj majonezowych sosów – jogurt grecki z czosnkiem i koperkiem nada daniu świeżości i lekkości.
– Gyros z frytkami z piekarnika to świetna alternatywa dla klasycznego fast foodu – przygotujesz go bez głębokiego tłuszczu, a efekt smakowy i konsystencja będą równie satysfakcjonujące.
Podsumowanie – zdrowy, domowy gyros, który robi różnicę
Domowy gyros z piekarnika to doskonały sposób, by połączyć intensywność południowych smaków z lekkim, domowym podejściem do odżywiania. Można go przygotować na wiele sposobów – jako klasyczne paski z piekarnika, kotlety gyros, a nawet kotleciki dla dzieci. Wystarczy dobra marynata, aromatyczne zioła i mięso dobrej jakości. Nie bój się eksperymentować – raz podaj go z frytkami i surówką, innym razem jako gyros z kurczaka na obiad w bułce lub pity. Gotowanie w domu to najlepszy sposób, by jeść zdrowo, bez kompromisów smakowych. Spróbuj, a gyros z piekarnika stanie się stałym punktem Twojego menu.
