Knedle ze śliwkami to jedno z tych dań, które potrafią przenieść w czasie. Pamiętam, jak jako dziecko spędzałem letnie wakacje u babci na wsi. W południe, po powrocie z ogrodu, z kuchni unosił się słodkawo-korzenny zapach duszonych śliwek, a na stole parowały puchate kule ziemniaczanego ciasta – knedle, które babcia podawała z masełkiem i cukrem. Choć minęły lata, ten smak pozostał jednym z najczystszych wspomnień dzieciństwa. Dziś podzielę się z Tobą przepisem, który pozwoli nie tylko odwzorować ten smak, ale także zrozumieć ideę kuchni opartej na sezonowości, prostocie i nostalgii.
Dlaczego warto przyrządzić knedle ze śliwkami?
Knedle ze śliwkami to klasyczne danie kuchni środkowoeuropejskiej, obecne nie tylko w Polsce, ale i w Austrii, Czechach czy na Węgrzech. W naszym kraju szczególnie kojarzone są z kuchnią kresową i wiejską, przygotowywane latem i jesienią, gdy lokalne śliwki – najczęściej węgierki – osiągają pełnię smaku i słodyczy. To danie sezonowe, tanie, pożywne i zrównoważone – idealne jako deser, przekąska lub nawet lekki obiad.
Knedle łączą w sobie czułość domowych tradycji i umiejętność kulinarnego oszczędzania. Ziemniaczane ciasto, które otula soczystą śliwkę, można przyrządzić z ugotowanych ziemniaków z poprzedniego dnia – to wspaniały przykład kuchni zero waste. W wariacjach wegańskich lub bezglutenowych też można sięgnąć po odpowiednie zamienniki lub wręcz – jak w knedlach ze śliwkami bez ziemniaków – skorzystać z ciasta serowego lub drożdżowego.
Knedle są wspaniałym przykładem, jak udomowić najlepsze owoce sezonu i stworzyć z nich coś więcej niż tylko kompot czy konfiturę. To danie, które komponuje się nie tylko ze śliwkami – można eksperymentować z innymi owocami: morelami, truskawkami, jagodami, a nawet suszonymi śliwkami czy daktylami. Ale dziś – klasyka: knedle ze śliwką, dokładnie takie jak u babci.
Składniki – knedle na około 4 porcje (16–18 sztuk)
Do ciasta:
– 1 kg ugotowanych, przestudzonych i przeciśniętych przez praskę ziemniaków (najlepiej mączystych, typu C)
– 1 średnie jajko
– około 1 szklanka mąki pszennej (typ 450 lub 500) – ilość zależy od wilgotności ziemniaków
– 2 łyżki mąki ziemniaczanej
– szczypta soli
Do nadzienia i wykończenia:
– ok. 16–18 dojrzałych śliwek węgierek, umytych i pozbawionych pestek
– cukier (najlepiej wanilinowy lub trzcinowy) – po 1/2 łyżeczki na śliwkę
– cynamon (opcjonalnie)
– 3 łyżki masła
– bułka tarta (ok. 4 łyżek)
– cukier do podania
Knedle ze śliwkami – przepis krok po kroku
Krok 1: Przygotowanie ziemniaków
Ugotuj ziemniaki w osolonej wodzie, odcedź i dokładnie przestudź. Najlepiej przygotować je dzień wcześniej – odparowane, suche ziemniaki dadzą lepsze, mniej klejące ciasto. Przeciśnij je przez praskę lub zmiel w maszynce dwukrotnie. Tłuczek nie sprawdzi się – ziemniaki muszą być gładkie i bez grudek.
Dodaj do ziemniaków jajko, szczyptę soli oraz obie mąki – pszenną i ziemniaczaną. Mieszaj dłońmi lub szpatułą do uzyskania elastycznego, lekko lepkiego ciasta. Nie wyrabiaj go zbyt długo, by nie zrobiło się gumowate.
Krok 2: Przygotowanie śliwek
Śliwki umyj, osusz i wypestkuj w taki sposób, aby zachować kształt (przeciąć tylko do połowy i wyjąć pestkę). Do środka każdej śliwki wsyp ok. pół łyżeczki cukru oraz odrobinę cynamonu, jeśli lubisz. Można też dodać drobinkę masła lub cukru wanilinowego.
Krok 3: Formowanie knedli
Podziel ciasto na kilka części. Rękami formuj płaskie placuszki wielkości dłoni (najlepiej lekko oprószyć dłonie i stolnicę mąką). Na środku każdego umieść śliwkę z cukrem. Zlep brzegi ciasta dokładnie, formując szczelną kulkę – ważne, żeby śliwka była dobrze zamknięta. Gotowe knedle odkładaj na oprószoną mąką deskę.
Krok 4: Gotowanie
W dużym garnku zagotuj osoloną wodę. Knedle wrzucaj partiami na wrzątek. Gotuj na małym ogniu, aż wypłyną na powierzchnię – od tego momentu gotuj jeszcze około 5–6 minut. Uważaj, aby ich nie rozgotować.
Krok 5: Przygotowanie okrasy
Na patelni rozpuść masło, dodaj bułkę tartą i delikatnie ją zrumień, mieszając. Uważaj, aby jej nie przypalić – bułka ma się zarumienić i aromatycznie pachnieć, nie być gorzka. Gotowe knedle wyjmij łyżką cedzakową, podsusz przez chwilę i obtocz w zrumienionej bułce z masłem.
Krok 6: Podanie
Knedle podawaj gorące, polane zrumienioną bułką z masłem i oprószone cukrem. Można je także podać z kwaśną śmietaną lub jogurtem naturalnym – taki kontrast słodko-kwaśny to klasyka w stylu babcinej kuchni. Dobrym dodatkiem jest też sos waniliowy lub zblendowane owoce jako sos owocowy.
Warianty i wskazówki praktyczne
Kluski ze śliwkami z serem
Zamiast ziemniaków możesz użyć półtłustego twarogu – wówczas przygotujesz knedle ze śliwkami bez ziemniaków. Wymieszaj około 500 g sera, 1 jajko oraz 5–6 łyżek mąki. Takie ciasto będzie bardziej delikatne, lekko kwaskowe i miękkie po ugotowaniu.
Pyzy ze śliwkami na parze
Możesz ugotować knedle nie w wodzie, lecz na parze – uzyskujesz wówczas efekt znany z parowańców. Wystarczy ułożyć je na pergaminie w parowarze lub parowniku nad wrzątkiem i parować ok. 10 minut.
Knedle przepis bez cukru
Dla osób unikających cukru – śliwki same w sobie mają naturalną słodycz. Wystarczy dodać do nich odrobinę daktyli, banana lub puree z jabłek dla efektu słodkości. Okrasa z masła z odrobiną orzechów też zadziała świetnie jako wykończenie.
Przechowywanie i odgrzewanie
Knedle najlepiej smakują świeże, ale można je przechowywać w lodówce do 2 dni. Odgrzewać najlepiej na patelni na maśle lub na parze. Ich smak będzie nieco inny, ale wciąż pyszny.
Podsumowanie
Knedle ze śliwkami to danie, które łączy w sobie prostotę, sezonowość i smak tradycji. Ich podstawą są dobrze ugotowane, mączyste ziemniaki i dojrzałe śliwki. Ciasto jest sprężyste, ale delikatne, a owoce zamknięte w środku rozpływają się z dodatkiem cukru i cynamonu. Ten przepis na knedle ze śliwkami daje Ci bazę do wielu kulinarnych eksperymentów – możesz zmieniać nadzienie, rodzaj ciasta, a nawet sposób podania. Nie bój się testować nowych wariantów – pyzy ze śliwkami na parze, kluski z twarogu czy knedle w wersji słonej to pomysły warte sprawdzenia. W kuchni liczy się nie tylko precyzja, ale też odwaga i twórcze podejście. Smacznego!
