Faworki, znane też jako chrust, to jeden z tych smaków dzieciństwa, który potrafi przywołać obraz babcinej kuchni, gdzie mąka unosiła się w powietrzu niemal jak śnieg, a gorący tłuszcz czekał tylko, by zanurzyć w nim rozwałkowane ciasto. Pamiętam, jak ukradkiem podjadałem ciepłe faworki, jeszcze zanim zdążyły zostać oprószone cukrem pudrem. Dziś jednak sięgam po lżejszą wersję tych łakoci – faworki z piekarnika. Bez smażenia, mniej tłuszczu, a satysfakcja niemal ta sama. To kompromis między smakiem a zdrowiem, który warto poznać i docenić.
Historia faworków i ich nowoczesna interpretacja
Faworki mają długą tradycję w polskiej kuchni, zwłaszcza jako nieodłączny element karnawału i Tłustego Czwartku. Ich nazwa pochodzi od francuskiego „faveur”, co oznacza wstążkę – stąd charakterystyczny skręcony kształt. W klasycznej wersji smażone są w głębokim tłuszczu, co zapewnia im delikatną kruchość i złotą skórkę.
Dziś jednak coraz częściej szukamy wersji klasycznych smakołyków, które pasują do zdrowszego stylu życia. Tak powstały faworki z piekarnika – pieczone, a nie smażone, nadal kruche, ale znacznie mniej kaloryczne. Dzięki przepisowi na fit faworki z piekarnika można cieszyć się ich smakiem bez wyrzutów sumienia. Szczególnie interesująca jest wersja, która wykorzystuje ciasto francuskie – gotowy produkt, który wystarczy odpowiednio przygotować i upiec. Faworki z ciasta francuskiego w piekarniku to rozwiązanie szybkie, efektowne i bardzo smaczne.
Dlaczego pieczone faworki mają sens?
Pieczone faworki dają nam kilka kluczowych korzyści:
– Mniej tłuszczu: brak smażenia eliminuje ogromną ilość kalorii.
– Mniej bałaganu w kuchni: brak potrzeby rozgrzewania oleju oznacza mniej sprzątania i mniejsze ryzyko poparzeń.
– Większa kontrola nad składnikami: możesz użyć mąki pełnoziarnistej, zdrowszych zamienników cukru, itp.
– Elastyczność: przepis można modyfikować, wykorzystując np. ciasto francuskie, mąkę orkiszową czy alternatywne słodziki.
Z powodzeniem można przygotować zarówno klasyczne faworki z ciasta własnoręcznie robionego, jak i błyskawiczne faworki z ciasta francuskiego w piekarniku. W tym przepisie zaprezentuję obie wersje.
Składniki
Wersja tradycyjna (klasyczne ciasto)
– 200 g mąki pszennej typu 450 (lub pół na pół z orkiszową pełnoziarnistą)
– 3 żółtka
– 1 łyżka gęstej śmietany (18% lub jogurt grecki)
– 1 łyżka spirytusu lub octu
– Szczypta soli
– 1 łyżka cukru pudru (można zastąpić ksylitolem lub erytrytolem)
– Cukier puder do oprószenia (tradycyjny lub puder z erytrytolu)
Wersja uproszczona (faworki z ciasta francuskiego w piekarniku)
– 1 opakowanie ciasta francuskiego (najlepiej na maśle)
– 1 żółtko + 1 łyżka mleka (do posmarowania)
– Cukier puder do oprószenia
Faworki z piekarnika – sposób przygotowania krok po kroku
Wersja z klasycznym ciastem (fit faworki z piekarnika)
1. Przygotowanie ciasta: Do dużej miski przesiej mąkę. Dodaj szczyptę soli i cukier puder. W osobnej miseczce połącz żółtka, śmietanę i spirytus (lub ocet). Wlej mokre składniki do mąki i zacznij zagniatać ciasto. Początkowo może być nieco suche, ale z czasem składniki się połączą.
2. Zagniatanie: Ciasto należy dokładnie wyrobić – minimum 10 minut. Można to zrobić ręcznie lub w robocie kuchennym z hakiem. Im dłuższe wyrabianie, tym więcej powietrza trafi do ciasta, co jest kluczowe dla jego kruchości.
3. „Ubijanie” ciasta: Klasyczne ciasto na faworki należy „tłuc” wałkiem przez kilka minut – dzięki temu staje się bardziej elastyczne i napowietrzone. To krok, którego nie należy pomijać, jeśli zależy nam na cienkich, kruchych faworkach.
4. Odpoczynek dla ciasta: Zawiń kulkę ciasta w folię spożywczą i pozostaw w lodówce na 30–60 minut. Dzięki temu łatwiej je rozwałkujesz, a struktura będzie lepsza.
5. Wałkowanie i formowanie: Podziel ciasto na mniejsze porcje. Każdą cienko rozwałkuj – powinno być niemal przezroczyste (około 1 mm grubości). Radełkiem lub nożem wytnij paski o długości ok. 10–12 cm i szerokości 3 cm. W środku każdego paska zrób nacięcie i przewlecz przez nie jeden koniec – tak powstaje klasyczny kształt faworka.
6. Pieczenie: Piekarnik nagrzej do 180°C (góra-dół). Blachę wyłóż papierem do pieczenia. Ułóż faworki w odstępach, nie dotykając się nawzajem. Piecz przez 10–12 minut, aż się delikatnie zarumienią. Nie powinny być mocno brązowe, bo mogą zrobić się twarde.
7. Studzenie i posypanie: Po upieczeniu odstaw do wystygnięcia. Następnie oprósz cukrem pudrem.
Wersja z ciasta francuskiego – błyskawiczne faworki z piekarnika
1. Przygotowanie ciasta: Ciasto francuskie wyjmij z lodówki minimum 10 minut wcześniej, aby się uelastyczniło. Rozwiń i połóż na lekko oprószonej stolnicy.
2. Cięcie i skręcanie: Za pomocą radełka lub ostrego noża pokrój płat ciasta na paski o długości 10–12 cm i szerokości 2,5–3 cm. Zrób nacięcie w środku każdego paska i przewlecz jeden z końców. Nie należy zbytnio „rozciągać” ciasta, by nie straciło listkowania.
3. Smakowanie: Jeśli chcesz, możesz posypać faworki cynamonem, cukrem kokosowym lub inną przyprawą przed pieczeniem.
4. Posmarowanie i pieczenie: Roztrzep żółtko z łyżką mleka. Posmaruj faworki delikatnie na wierzchu – dzięki temu będą miały apetyczny połysk. Ułóż je na blasze wyłożonej papierem, zachowując odstępy. Piecz w 190°C przez około 10–15 minut, aż się zezłocą.
5. Ostudzenie i dekoracja: Po wyjęciu z piekarnika pozostaw do lekkiego ostygnięcia. Oprósz cukrem pudrem.
Wariacje i inspiracje
– Do ciasta tradycyjnego można dodać odrobinę wanilii lub otartej skórki cytrynowej, co wzbogaci smak.
– Zamiast klasycznego cukru pudru warto użyć zmielonego ksylitolu – to opcja dla osób unikających cukru rafinowanego.
– W wersji z ciasta francuskiego można użyć wariantu pełnoziarnistego – dostępny w niektórych sklepach.
– Dla bardziej wytrawnej odsłony – zamiast cukru – posyp faworki parmezanem lub ziołami i podawaj jako przekąskę.
Podsumowanie
Pieczone faworki z piekarnika to idealne rozwiązanie dla wszystkich, którzy kochają tradycję, ale jednocześnie chcą dbać o zdrowsze odżywianie. Niezależnie od tego, czy wybierzesz klasyczne ciasto, czy błyskawiczne faworki z ciasta francuskiego w piekarniku, efekt Cię zaskoczy. To chrupiące, lekkie i pełne smaku wypieki, które świetnie sprawdzą się nie tylko w karnawale. Przepis na faworki z piekarnika to doskonała baza do dalszych kulinarnych eksperymentów – możesz zmieniać przyprawy, rodzaj ciasta czy sposób podania. Zrób pierwszy krok ku zdrowszym deserom – sięgnij po faworki pieczone i przekonaj się, że mniej tłuszczu nie oznacza mniej smaku.