Niektórzy żartują, że śledź to ryba narodowa Polaków – pojawia się niemal w każdym domu na święta, imieniny i inne uroczyste okazje. Mój dziadek zwykł mawiać: „Dobre śledzie – to jak dyplomatyczna wizyta w kuchni!”. Ale nawet on był zaskoczony, gdy po raz pierwszy spróbował śledzi po sułtańsku – połączenia słodkich rodzynek, orientalnego curry i klasycznego śledzia. Sceptyczny z początku, przełknął pierwszy kęs, zmarszczył brwi i… poprosił o dokładkę. To właśnie urok tej potrawy – odkrywanie nowego wymiaru śledzia: pikantno-słodkiego, pełnego przypraw i tekstur.
Historia i charakterystyka dania
Śledzie po sułtańsku to jedna z tych potraw, które doskonale łączą kuchnię tradycyjną z elementami kuchni świata – w tym przypadku wyraźne inspiracje kuchnią Bliskiego Wschodu mieszają się z polskimi upodobaniami do marynowanych ryb. To danie przypomina nieco dobrze znane śledzie w keczupie lub śledzie z keczupem i przecierem pomidorowym, ale posiada znacznie głębszy profil smakowy. Kluczowymi składnikami, które nadają daniu niepowtarzalny charakter, są rodzynki, curry oraz nuty miodowe.
Dlaczego warto sięgnąć po ten przepis? Śledzie nie tylko smakują wyśmienicie, ale są także bogate w kwasy omega-3, witaminę D i białko. W połączeniu z przyprawami, takimi jak kurkuma i curry, mają działanie przeciwzapalne i wspierające układ odpornościowy. To również danie idealne do przygotowania na zapas – po kilku dniach „leżakowania” w lodówce smakuje jeszcze lepiej.
Dania takie jak tradycyjne śledzie w ketchupie, czy sałatka śledziowa z żurawiną zyskały uznanie ze względu na balans smaków. Śledzie po sułtańsku idą o krok dalej, udowadniając, że nawet najprostsze składniki można zamienić w kulinarne arcydzieło.
Składniki
Na 4-6 porcji:
– 500 g filetów śledziowych a’la matjas (solonych)
– 1 średnia cebula (biała lub czerwona)
– 2 łyżki rodzynek (najlepiej jasnych, sułtańskich)
– 1 łyżka kaparów (opcjonalnie, do przełamania słodyczy)
– 2–3 łyżki oleju rzepakowego lub lnianego
– 1 pełna łyżka koncentratu pomidorowego (lub przecieru)
– 2–3 łyżki keczupu (łagodnego lub pikantnego – zależnie od preferencji)
– 1 łyżeczka miodu lub syropu klonowego
– ½ łyżeczki przyprawy curry
– szczypta kurkumy (dla koloru i aromatu)
– sól i świeżo mielony pieprz do smaku
– 1–2 łyki soku z cytryny lub octu jabłkowego
Dodatkowo:
– natka pietruszki lub kolendra do dekoracji
– opcjonalnie: garść posiekanych orzechów włoskich lub migdałów (dla tekstury)
Przygotowanie krok po kroku
Krok 1: Przygotowanie śledzi
Zanim rozpoczniesz marynowanie, musisz odpowiednio przygotować śledzie. Filety solone należy namoczyć, by pozbyć się nadmiaru soli. Można to zrobić na dwa sposoby:
1. Wsadzić filety do zimnej wody na około 4 godziny, zmieniając wodę co godzinę.
2. Zanurzyć je w mleku na 2 godziny – dzięki mleku śledzie będą delikatniejsze w smaku i mniej twarde.
Po moczeniu osusz śledzie papierowym ręcznikiem i pokrój je na kawałki o długości 2–3 cm.
Krok 2: Przygotowanie składników marynaty
Cebulę obierz i pokrój w cienkie półplasterki. Jeśli chcesz, aby cebula miała łagodniejszy smak i była mniej ostra, możesz ją lekko sparzyć wrzątkiem i odsączyć.
Rodzynki zalej ciepłą wodą i odstaw na 10 minut, aż zmiękną. Następnie odcedź je i osusz.
W małej miseczce połącz koncentrat pomidorowy, keczup oraz olej. Dodaj miód, przyprawę curry, kurkumę, odrobinę soli oraz świeżo mielony pieprz. Dokładnie wymieszaj wszystko na jednolitą masę. Sos powinien być lekko słodko-ostry, aromatyczny i dobrze zbalansowany. Spróbuj i ewentualnie dostosuj proporcje.
Jeśli jesteś zwolennikiem bardziej intensywnego smaku śledzi z keczupem i przecierem pomidorowym, możesz zwiększyć ilość koncentratu i dodać odrobinę ostrej papryki lub sosu chili.
Krok 3: Łączenie składników
W czystym słoiku lub szklanym naczyniu układaj warstwowo:
– część śledzi
– część cebuli
– kilka rodzynek
– odrobinę sosu curry z miodem i keczupem
Powtórz warstwy, aż wszystkie składniki zostaną wykorzystane. Na koniec delikatnie dociśnij zawartość i przykryj naczynie. Wstaw do lodówki na minimum 24 godziny – najlepiej na 48, wtedy śledzie po sułtańsku w pełni się przegryzą i staną się harmonijną kompozycją smaków.
Krok 4: Serwowanie
Przed podaniem możesz delikatnie przemieszać danie. Posyp świeżo posiekaną natką pietruszki lub kolendrą i – jeśli lubisz – dekoruj prażonymi orzechami włoskimi lub siekanymi migdałami. Dzięki temu zyskasz dodatkową warstwę chrupkości.
Podawaj z ciemnym pieczywem, np. razowym lub żytnim, albo z cienko krojonymi grzankami.
Warianty i modyfikacje
Dodatek suszonych owoców
Jeśli chcesz wzbogacić danie o dodatkową głębię smakową, możesz oprócz rodzynek dodać suszone żurawiny. Taki wariant przypomina sałatkę śledziową z żurawiną, ale dzięki przyprawie curry nabiera egzotycznego charakteru.
Śledzie w wersji pikantnej
Dodaj do marynaty ½ łyżeczki harissy lub 1 ząbek czosnku przeciśnięty przez praskę oraz odrobinę mielonego imbiru. Taka wersja przypadnie do gustu miłośnikom ostrych dań i świetnie przełamuje słodycz rodzynek i keczupu.
Zamiast keczupu – przecier pomidorowy
Dla osób preferujących bardziej “czystą” nutę pomidorową bez słodyczy sklepowego keczupu, polecam zamienić keczup na dobrej jakości przecier pomidorowy (passatę). Wtedy śledzie z przecierem pomidorowym i curry będą nieco łagodniejsze i bardziej naturalne w smaku.
Podsumowanie
Śledzie po sułtańsku to znakomity przykład na to, jak z kilku prostych składników – cebuli, śledzi, rodzynek i przypraw – można stworzyć wyrafinowane danie. To kulinarna alternatywa dla tradycyjnych śledzi w ketchupie czy śledzi z keczupem i przecierem pomidorowym, a jednocześnie propozycja dla tych, którzy cenią odważne, wielowarstwowe smaki.
Warto eksperymentować z proporcjami i dodatkami – możesz dodać więcej miodu, ostrzejszych przypraw, a nawet owocowych akcentów. Każdy wariant wnosi coś unikalnego. Niezależnie od tego, czy robisz śledzie po sułtańsku po raz pierwszy, czy jesteś już pasjonatem marynowania ryb, ten przepis dostarczy Ci nowych wrażeń i satysfakcji z gotowania.
Smacznego!
