Seler naciowy to warzywo, które budzi skrajne emocje – jedni wychwalają jego chrupkość i świeżość, inni od razu odsuwają talerz. Kiedyś, podczas wspólnego obiadu u znajomych we Włoszech, gospodarz podał ciepłą przekąskę – seler pieczony z parmezanem. Podeszłam do dania z rezerwą, ale pierwszy kęs zmienił całkowicie moje zdanie o tym warzywie. Od tamtej pory seler naciowy gości u mnie na stole w wielu odsłonach. Jeśli do tej pory nie udało ci się go polubić, istnieje spora szansa, że po przeczytaniu tego artykułu zmienisz zdanie.
Dlaczego warto dać szansę selerowi naciowemu?
Seler naciowy (Apium graveolens var. dulce) to warzywo z rodziny selerowatych, uprawiane i cenione od czasów starożytnych. Już Grecy i Rzymianie wykorzystywali jego właściwości aromatyczne i odżywcze, zarówno w kuchni, jak i w celach leczniczych.
Zawiera wiele cennych składników – witaminy K, C i A, kwas foliowy, błonnik, potas oraz olejki eteryczne nadające mu charakterystyczny, specyficzny aromat. Dzięki wysokiej zawartości wody (ponad 95%), seler działa moczopędnie, wspiera układ trawienny i ma znikomą kaloryczność – 100 g to zaledwie ok. 13 kcal.
Niech nie zniechęca cię jego surowy zapach – odpowiednie przygotowanie całkowicie zmienia jego walory smakowe.
Łagodne oblicze selera – czyli jak go oswoić w kuchni
Zacznijmy od pytania: co można zrobić, żeby seler ci zasmakował? Kluczem jest obróbka – zarówno termiczna, jak i kompozycja smaków. Seler bardzo dobrze łączy się z intensywnymi przyprawami, olejem sezamowym, czosnkiem, cytrusami, a także produktami o konsystencji tłustszej – jak ser feta, masło orzechowe czy produkty mleczne. Zobacz, w jakich technikach gotowania najlepiej się sprawdza.
Czy seler naciowy można smażyć?
Tak, zdecydowanie. Krótko smażony seler zachowuje lekką chrupkość, ale zyskuje łagodniejszy smak. W kuchniach azjatyckich bywa często składnikiem stir-fries – szybkich dań z woka. Ważne, aby smażyć go krótko (2–3 minuty), by nie stracił jędrności.
A co z pieczeniem?
To jeden z najlepszych sposobów przygotowania selera naciowego. Pieczenie koncentruje naturalne cukry zawarte w łodygach, co znacznie łagodzi ostrość i nadaje mu lekko orzechowy smak.
Czy można mrozić seler naciowy?
Tak, ale najlepiej po krótkim blanszowaniu (ok. 2 minuty we wrzątku, potem zahartowanie w lodowatej wodzie). Surowy, mrożony seler traci jędrność i dobrze sprawdza się tylko jako dodatek do zup, a nie do dań sałatkowych.
Jak przechowywać seler naciowy?
Najlepiej w lodówce, zawinięty w wilgotny papier pergaminowy lub ręcznik papierowy i umieszczony w zamkniętym pojemniku. Tak przechowywany zachowa świeżość do 7 dni. Nie przechowuj go razem z pomidorami czy jabłkami – przyspieszą jego starzenie przez wydzielanie etylenu.
Przepisy kulinarne z selera naciowego
Oto 5 konkretnych przepisów, które pokażą ci całkowicie nowe – i znacznie smaczniejsze – wcielenia tego warzywa.
1. Pieczony seler naciowy z parmezanem i czosnkiem
Składniki:
– 6 łodyg selera naciowego
– 2 ząbki czosnku
– 2 łyżki oliwy z oliwek
– 1/2 szklanki startego parmezanu
– sól, pieprz, tymianek
Sposób przygotowania:
1. Rozgrzej piekarnik do 190°C (góra-dół).
2. Łodygi selera umyj, usuń nitki i przekrój na połówki.
3. Posmaruj oliwą, natrzyj przeciśniętym czosnkiem.
4. Ułóż w naczyniu żaroodpornym, posyp parmezanem i tymiankiem.
5. Piecz ok. 25 minut, aż seler zmięknie i lekko się zrumieni.
2. Tajskie stir-fry z selera naciowego i tofu
Składniki:
– 4 łodygi selera naciowego
– 200 g twardego tofu
– 2 łyżki sosu sojowego
– 1 łyżka oleju sezamowego
– 1 łyżeczka imbiru
– 1 papryczka chili
– garść orzeszków ziemnych
Sposób przygotowania:
1. Pokrój seler i tofu w cienkie paski.
2. Rozgrzej wok z olejem sezamowym.
3. Dodaj tofu, smaż przez 3 minuty do zarumienienia.
4. Dodaj seler, chili i imbir, smaż kolejne 2-3 minuty.
5. Wlej sos sojowy, wymieszaj.
6. Posyp orzeszkami i podawaj z ryżem jaśminowym.
3. Krem z pieczonych warzyw z selerem naciowym
Składniki:
– 3 łodygi selera
– 2 marchewki
– 1 cebula
– 1 ziemniak
– 1 ząbek czosnku
– 2 łyżki oliwy
– 1 l bulionu warzywnego
– sól, pieprz, gałka muszkatołowa
Sposób przygotowania:
1. Pokrój warzywa w kostkę, ułóż na blasze.
2. Skrop oliwą, posól i piecz 30 minut w 200°C.
3. Przełóż do garnka, zalej bulionem.
4. Gotuj 15 minut, po czym zblenduj na krem.
5. Dopraw do smaku i podawaj z grzankami.
4. Kanapkowa pasta z selera, orzechów i fety
Składniki:
– 2 łodygi selera
– 100 g sera feta
– 1/4 szklanki orzechów włoskich
– 1 łyżka jogurtu naturalnego
– sok z 1/2 cytryny
– pieprz czarny
Sposób przygotowania:
1. Pokrój seler w cienkie plastry.
2. Orzechy upraż na suchej patelni.
3. W malakserze zmiksuj wszystkie składniki.
4. Pasta powinna mieć gładką, kremową konsystencję.
5. Podawaj na grzankach lub jako dip do warzyw.
5. Śródziemnomorska sałatka z selerem i oliwkami
Składniki:
– 3 łodygi selera
– 1 ogórek
– 10 czarnych oliwek
– 1/4 czerwonej cebuli
– 3 łyżki oliwy extra virgin
– 1 łyżka octu z białego wina
– sól, pieprz
– świeża mięta lub bazylia
Sposób przygotowania:
1. Pokrój seler i ogórka w cienkie plasterki.
2. Cebulę pokrój w pióra, oliwki przekrój na pół.
3. Wymieszaj warzywa z ziołami i dressingiem.
4. Odstaw na 15 minut w chłodne miejsce.
5. Podawaj jako lekki lunch lub dodatek do grillowanego mięsa.
Podsumowanie
Seler naciowy nie musi być tylko mdłym, niewdzięcznym dodatkiem do sałatek. Odpowiednio przygotowany – pieczony, smażony, dodany do zupy lub pasty – potrafi zachwycić nawet największych sceptyków. Jest wszechstronny, zdrowy i tani. Jego tekstura i wyrazisty smak dają przestrzeń do eksperymentowania. Zachęcam, by potraktować go jak białe płótno kuchenne i odkryć jego potencjał na nowo – krok po kroku, przepis po przepisie.