Leczo to jedno z tych dań, które latem pojawiają się u mnie w kuchni niemal co tydzień. Przypomina mi dzieciństwo i ogromny garnek gotujący się na kuchence, kiedy mama wracała z bazaru objuczona cukinią, papryką i pętem swojskiej kiełbasy. To było nasze domowe „dożynkowe danie”, w którym schylało się głowę przed letnim urodzajem. To właśnie w leczo z cukinią zamyka się smak sierpnia – soczysty, aromatyczny i pełen słońca.
Czym tak naprawdę jest leczo z cukinii?
Leczo, węgierskiego pochodzenia gulasz jarzynowy, przywędrowało do naszej kuchni już dawno i zadomowiło się na dobre – szybkie do przygotowania, niezwykle aromatyczne i dające wielką dowolność kulinarną. Polska wariacja na temat tego dania wyróżnia się dodatkiem kiełbasy i często dużą ilością cukinii, która pięknie skupia w sobie wszystkie smaki z garnka.
Leczo z cukinii to nie tylko proste jednogarnkowe danie – to zdrowa struktura kulinarna, w której każdy składnik ma znaczenie. Cukinia dodaje lekkości i soczystości, papryka zapewnia słodycz i kolor, a dobrej jakości kiełbasa nadaje głębi smaku. Często spotkać się można także z dodatkiem pomidorów lub przecieru, który otula całość aksamitną konsystencją i lekko kwaskowym akcentem.
Choć klasyczne leczo z cukinią jest bazowane na niewielkiej liczbie składników, to ich jakość i sposób przygotowania decyduje o ostatecznym efekcie. Nie ma tu miejsca na przypadkowość. Oto dokładny przepis na leczo z cukinii, papryką i kiełbasą, który łączy tradycję z kulinarną techniką.
Lista składników – co będzie potrzebne?
Składniki podstawowe na około 4–6 porcji:
- 3 średnie cukinie (ok. 1,2–1,5 kg, najlepiej młode, twarde egzemplarze)
- 2 duże czerwone papryki
- 1 żółta papryka
- 1 zielona papryka
- 2 średnie cebule
- 3 ząbki czosnku
- 500 g porządnej, wędzonej kiełbasy (np. wieprzowej, podwawelskiej lub śląskiej)
- ok. 500 g świeżych, dojrzałych pomidorów lub 400 ml passaty pomidorowej
- 2–3 łyżki koncentratu pomidorowego (dla wzmocnienia smaku)
- 2–3 łyżki oleju roślinnego (rzepakowy, słonecznikowy) lub smalcu
- sól, pieprz czarny – do smaku
- 1 łyżeczka papryki słodkiej mielonej
- ½ łyżeczki wędzonej papryki (opcjonalnie, dla pogłębionego aromatu)
- szczypta ostrej papryki chili (opcjonalnie)
- 1 łyżeczka cukru (jeśli używamy kwaśniejszych pomidorów)
- świeże zioła do podania: natka pietruszki, koperek bądź majeranek
Przepis na leczo z cukinii krok po kroku
1. Przygotowanie składników – klucz do dobrego leczo
Zacznij od dokładnego umycia wszystkich warzyw. Cukinię, jeśli jest młoda, nie musisz obierać – cienka skórka pięknie się ugotuje. Pokrój cukinię w półplasterki (grubość około 1 cm). Jeśli masz starsze cukinie, usuń gniazda nasienne i ewentualnie obierz skórkę.
Papryki przekrój na pół, usuń gniazda nasienne wraz z białymi błonami. Pokrój w paski, a następnie w kwadratowe kawałki – tak, by łatwo się rozpuszczały, ale nadal zachowały strukturę w gotowym daniu.
Cebule pokrój w piórka bądź półplasterki, czosnek drobno posiekaj lub przeciśnij przez praskę. Kiełbasę pokrój w półplastry grubości około 0,5 cm.
Jeśli używasz świeżych pomidorów, natnij ich skórkę na krzyż, sparz wrzątkiem, obierz i pokrój w kostkę.
2. Podsmażanie – wydobywanie smaku
Rozgrzej duży, głęboki garnek z grubym dnem. Dodaj tłuszcz (olej lub smalec) i wrzuć kiełbasę. Smaż ją na średnim ogniu przez 5–7 minut, aż się solidnie zarumieni i puści tłuszcz. To podstawa smaku dla całego leczo z cukinii.
Do przyrumienionej kiełbasy dodaj cebulę i dalej smaż kolejne 5 minut, aż cebula będzie szklista i lekko karmelizowana. Następnie dodaj czosnek i łyżeczkę słodkiej papryki – szybko zamieszaj, aby przyprawy nie przypaliły się.
3. Duszenie warzyw – kluczowa struktura dania
Dodaj do garnka pokrojone papryki i duś przez około 10 minut, mieszając co jakiś czas. Papryka powinna zmięknąć, ale zachować nieco jędrności.
Następnie wrzuć cukinię. Zalej wszystko pomidorami (świeżymi lub passatą), dodaj koncentrat pomidorowy i ewentualnie łyżeczkę cukru. Dopraw wędzoną papryką i szczyptą ostrej chili, jeśli lubisz pikantniejsze wersje.
Dopraw solą i pieprzem, zamieszaj i zmniejsz ogień. Przykryj garnek i gotuj na małym ogniu około 25–30 minut. Co jakiś czas zamieszaj – leczo z cukinii lubi się przyklejać, jeśli dno garnka jest cienkie.
Po 25 minutach sprawdź konsystencję. Jeśli leczo wydaje się zbyt wodniste, odkryj garnek i pogotuj bez przykrycia przez kolejne 10 minut, pozwalając części płynów odparować.
4. Finalizacja – ostatnie szlify
Skosztuj gotowe leczo i dostosuj smak – może potrzeba nieco więcej pieprzu, odrobiny cukru lub łyżeczki octu balsamicznego dla głębi? Leczo z cukinii daje szerokie możliwości personalizacji.
Na koniec możesz dodać świeżo posiekaną natkę pietruszki lub koperek, ewentualnie pół łyżeczki suszonego majeranku. Gotowe danie odstaw na 10 minut przed podaniem – smaki mają czas się ułożyć.
Jak i z czym podawać leczo?
Leczo z cukinii to danie kompletne – węglowodany z cukinii i pomidorów, białko z kiełbasy, tłuszcz z mięsa i oleju. Można je zjeść samo, jako sycącą zupę lub gulasz. Doskonale sprawdzi się też jako dodatek do ryżu, ziemniaków lub pieczywa (szczególnie świeżej bagietki).
Serwując je na szybko – wystarczy porcja leczo na talerzu i łyżka śmietany, jeśli chcesz lekko złagodzić smak i dodać mu kremowości.
Podsumowanie
Leczo z cukinii to więcej niż tylko jednogarnkowe danie – to esencja sezonu, ukłon w stronę kuchni węgierskiej i prostota, która zachwyca smakiem. Przepis na leczo z cukinią nie wymaga skomplikowanych składników – liczy się świeżość warzyw, jakość kiełbasy i odpowiednie proporcje.
Najważniejsze wskazówki, by leczo z cukinii zachwyciło smakiem:
– używaj dojrzałych i soczystych pomidorów (lub dobrej passaty),
– nie przesmażaj czosnku ani papryki – gorycz potrafi zdominować smak,
– nie dokładaj warzyw wszystkich naraz – dawkuj je etapowo, by nie były rozgotowane.
Leczo z cukinii, papryką i kiełbasą to danie, które doskonale znosi eksperymenty. Możesz dodać pieczarki, bakłażana, fasolkę szparagową albo użyć ostrej kiełbasy chorizo dla hiszpańskiej nuty. A jeśli przygotowujesz wersję wegetariańską – zrezygnuj z kiełbasy i dodaj ciecierzycę lub tofu. Leczo z cukinią przepis daje nieskończone możliwości – korzystaj z nich, bo każda wariacja może przynieść nowe, zachwycające odkrycie.
Bez względu na to, czy robisz je po raz pierwszy, czy pięćdziesiąty – leczo z cukinii zachowuje swoją świeżość i zawsze smakuje jak lato zamknięte w garnku.