Kiedy moja babcia po raz pierwszy podała nam placki z mąki kukurydzianej, byłem przekonany, że to jakiś egzotyczny przepis z podróży. Dopiero później zrozumiałem, że ta drobno mielona żółta mąka to tradycja znana w wielu domach – i to od pokoleń. Mąka kukurydziana potrafi zaskoczyć swoją wszechstronnością – od chrupiących przekąsek po rozpływające się w ustach desery.
Czym jest mąka kukurydziana i dlaczego warto ją znać
Mąka kukurydziana powstaje z wysuszonego i zmielonego ziarna kukurydzy. Może mieć różne gradacje – od bardzo drobnej po strukturę zbliżoną do kaszki (grysiku). Występuje w kolorze żółtym lub białym, w zależności od odmiany kukurydzy. W przeciwieństwie do skrobi kukurydzianej, która jest wyłącznie węglowodanem, mąka kukurydziana zawiera także błonnik i niewielkie ilości białka.
Mąka ta jest bezglutenowa, dlatego stanowi świetną alternatywę dla osób z nietolerancją glutenu lub celiakią. Dzięki bogatemu smakowi i zdolności do tworzenia chrupiącej struktury, mąka kukurydziana wykorzystywana jest w najróżniejszych kuchniach świata – w Ameryce Południowej do wyrobu tortilli, w południowych stanach USA do „cornbread”, a w Afryce do potraw typu fufu.
To składnik idealny zarówno do dań wytrawnych, jak i słodkich. Z pomocą prostych składników można z niej przyrządzić pełnowartościowe śniadania, podwieczorki, obiady czy kolacje.
Przykładowe zastosowania mąki kukurydzianej – słodko i słono
Mąka kukurydziana w wersji słodkiej idealnie sprawdza się w:
– ciastach i ciasteczkach, gdzie nadaje lekko ziarnistą strukturę,
– placuszkach i gofrach, które zyskują chrupiącą skórkę,
– budyniach i kremach (choć tu częściej używa się skrobi, można eksperymentować ze zmieloną mąką kukurydzianą).
W wersjach słonych świetnie zagęszcza zupy i sosy, stanowi podstawę do panierowania i nadaje potrawom charakterystyczną teksturę, którą trudno osiągnąć zwykłą mąką pszenną.
Przyjrzyjmy się teraz kilku przepisom, które warto wypróbować we własnej kuchni.
5 przepisów kulinarnych z mąki kukurydzianej – słodko i słono
1. Słodkie placuszki kukurydziane z miodem i jogurtem
Składniki:
– 1 szklanka mąki kukurydzianej (drobno mielonej)
– 0,5 szklanki mąki pszennej
– 1 jajko
– 0,5 szklanki mleka
– 2 łyżki oleju
– 1 łyżeczka proszku do pieczenia
– 1 łyżka cukru
– szczypta soli
Do podania: jogurt naturalny, miód, owoce sezonowe
Sposób przygotowania:
1. Wymieszaj wszystkie suche składniki w dużej misce.
2. Dodaj jajko, mleko oraz olej i dokładnie połącz wszystkie składniki do uzyskania gładkiej masy.
3. Rozgrzej patelnię z odrobiną tłuszczu.
4. Smaż placuszki na średnim ogniu po około 2 minuty z każdej strony, aż będą złociste.
5. Podawaj z jogurtem, miodem i świeżymi owocami.
2. Chrupiące paluszki z polenty (pieczone frytki kukurydziane)
Składniki:
– 1 szklanka grubej mąki kukurydzianej (polenta)
– 3 szklanki wody
– 1 łyżka masła
– sól do smaku
– świeży rozmaryn (opcjonalnie)
Sposób przygotowania:
1. Zagotuj wodę z solą, wsypuj powoli mąkę kukurydzianą, cały czas mieszając, aby nie powstały grudki.
2. Gotuj na małym ogniu przez około 10–15 minut, aż masa zgęstnieje.
3. Dodaj masło i zioła, wymieszaj, przełóż na płaską blachę i rozprowadź na grubość ok. 2 cm.
4. Pozostaw do ostygnięcia, a następnie pokrój na paluszki.
5. Piecz w 200°C przez 30 minut, aż będą złociste i chrupiące.
3. Słodkie ciasteczka kukurydziane z cytryną
Składniki:
– 1 szklanka mąki kukurydzianej
– 0,5 szklanki mąki pszennej
– 100 g masła
– 0,5 szklanki cukru pudru
– skórka otarta z 1 cytryny
– 1 jajko
– szczypta soli
– 0,5 łyżeczki proszku do pieczenia
Sposób przygotowania:
1. Utrzyj masło z cukrem i skórką cytrynową na puszystą masę.
2. Dodaj jajko, a następnie suche składniki.
3. Uformuj kulki o średnicy ok. 3 cm, ułóż je na blaszce i spłaszcz delikatnie.
4. Piecz w temperaturze 180°C przez 12–15 minut – aż będą lekko złociste.
5. Przechowuj w szczelnym pojemniku przez 3–4 dni.
4. Klasyczne arepy – kukurydziane placki z Ameryki Południowej
Składniki:
– 1,5 szklanki białej mąki kukurydzianej typu precooked (np. Harina PAN)
– 1,5 szklanki ciepłej wody
– 1 łyżeczka soli
Sposób przygotowania:
1. Wymieszaj mąkę z solą, dodaj wodę i ugniataj przez kilka minut, aż ciasto stanie się elastyczne.
2. Uformuj kulki, rozpłaszcz je na grubość około 1,5 cm.
3. Smaż na suchej patelni przez 5 minut z każdej strony.
4. Następnie dopiecz przez 10 minut w piekarniku nagrzanym do 200°C.
5. Podawaj z masłem, serem, pastą z awokado lub jajkiem sadzonym.
5. Gofry z mąki kukurydzianej i serem cheddar
Składniki:
– 0,5 szklanki mąki kukurydzianej
– 0,5 szklanki mąki pszennej
– 2 jajka
– 0,5 szklanki mleka
– 0,5 szklanki tartego sera cheddar
– 1 łyżeczka proszku do pieczenia
– 2 łyżki oleju
Sposób przygotowania:
1. Połącz suche składniki w misce.
2. Dodaj jajka, mleko i olej – wymieszaj na gładką masę.
3. Delikatnie wmieszaj ser.
4. Piecz w gofrownicy do uzyskania złocistych, chrupiących gofrów.
5. Podawaj z jogurtem greckim i świeżymi ziołami.
Jak można obrabiać mąkę kukurydzianą – smażyć, piec, mrozić
Mąkę kukurydzianą można wykorzystywać na wiele sposobów:
– Smażenie: Nadaje się idealnie do panierowania – tworzy cienką, chrupiącą warstwę. Świetna do kurczaka, ryb i warzyw (np. placki, nuggetsy).
– Pieczenie: Można ją łączyć z innymi mąkami w wypiekach – ciasta, ciasteczka, pieczywo zyskują bardziej ziarnistą teksturę.
– Gotowanie i duszenie: Grubo mieloną mąkę (np. do polenty) gotujemy w płynie – uzyskujemy gładką, aksamitną masę.
– Mrożenie: Gotowe dania, jak arepas czy placuszki, można zamrozić po wystudzeniu, oddzielając papierem do pieczenia. Po rozmrożeniu wystarczy je krótko podgrzać.
Jak przechowywać mąkę kukurydzianą
Mąkę kukurydzianą należy przechowywać w suchym, chłodnym miejscu – najlepiej w szczelnym pojemniku, z dala od światła słonecznego i wilgoci. Jest podatna na zawilgocenie i może pociągać mole spożywcze, dlatego warto sprawdzać jej stan przed użyciem.
Po otwarciu mąkę można także trzymać w lodówce – znacznie wydłuży to jej trwałość i zapobiegnie jełczeniu tłuszczów (jeśli mąka pochodziła z pełnych ziaren).
Podsumowanie
Mąka kukurydziana to składnik, który warto mieć w kuchni – nie tylko jako bezglutenową alternatywę, ale też ze względu na bogactwo smaków i zastosowań. Od chrupiących gofrów po arepy i ciasteczka cytrynowe – daje ogrom możliwości kulinarnych. Można ją smażyć, piec, gotować, a nawet mrozić. Zachęcam do eksperymentowania i wprowadzania nowych tekstur i smaków do codziennego gotowania. Kuchenna wszechstronność mąki kukurydzianej naprawdę zaskakuje – wystarczy dać jej szansę.